Peter leest

Mijn boekenlijst

2024

 

Dimitri Verhulst: Bechamel mucho***
Vrouwen van diverse pluimage komen naar een clubhotel in Spanje, mét animatie. Animator is Alex, een mislukte man van middelbare leeftijd. Hij organiseert spelletjes, zit aan de bar en neukt vrouwen bij de vleet, maar zijn bestaan blijft leeg. De schrijfstijl is gezwollen, cynisch en vol woordspelingen. Dat is aanvankelijk aanstekelijk, maar gaat op den duur tegenstaan. Een echt verhaal zit er niet in.

 

Freek de Jonge: Reikhalzend verlangen****
Nu komen Freeks memoires echt op gang. Zijn jeugd in Zaandam. Hij collecteert voor de bouw van een nieuwe kerk. Hij schrijft goed en grappig. Het boek wordt verder aangevuld met oudere verhalen, zoals Zaansch Veem, FdJ’s debuut

 

Richard Wright: Een van ons (oorspr.: Native son)****
RW was een van de jonge zwarte Amerikaanse schrijvers, die na de Tweede Wereldoorlog naar Parijs kwamen om inspiratie op te doen en hun boeken te schrijven. Native son had hij toen al gepubliceerd. De zwarte, arme Bigger gaat werken bij een rijke, blanke familie en doodt al op zijn eerste dag in paniek de dochter des huizes. Op de vlucht vermoordt hij ook zijn vriendin Bessie. Hij wordt gepakt en staat terecht, terwijl buiten de rechtbank een woedende menigte klaarstaat om hem te lynchen. Een advocaat verdedigt hem als kansloze zwarte met een fel, lang  en doorwrocht betoog, maar dat mag niet baten.

 

Freek de Jonge: Kom verder! (mémoires 1)***
Deze mémoires behelzen het grotendeels geromantiseerde leven van de vader van Freek. Het zijn dus niet zijn eigen herinneringen. Hij komt er zelf in voor als baby en peuter. Naast het privéleven van de oude De Jonge, gaat het over theologische theorieën en over diens dilemma’s rond geloof en het domineeschap.

 

Raymond Chandler: Het lange afscheid***
Eén van de verfilmde romans van Chandler met in de hoofdrol privé-detective Philip Marlowe. Leest aanvankelijk lekker weg, maar is op den duur te lang(dradig).

 

Jan Brokken: De ontdekking van Holland****
Nederland, maar speciaal Volendam, werd ‘the place to be’ voor kunstenaars uit heel Europa eind negentiende en begin twintigste eeuw. Ze logeerden in hotel Spaander waar ze ateliers konden huren en schilderden het speciale licht, de luchten, de zee, de schepen en de mensen. JB laat ze bijna een op een de revue passeren.

 

Stephan Steinmetz: Asterdorp***
Een boeiend stukje Amsterdamse historie. In Noord werd in 1927 Asterdorp gebouwd, een klein, ommuurd tuindorp, bestemd voor ‘ontoelaatbaren’, dat waren mensen die wegens onaangepast gedrag of voortdurende huurschulden niet in aanmerking kwamen voor een reguliere woning. Daar kwam dus een zootje ongeregeld bijeen, vaak hele grote, armoedige gezinnen die nauwlettend in de gaten werden gehouden en waar nodig gecorrigeerd. Plan was van Arie Keppler, een hoge ambtenaar onder de wethouders Wibaut en De Miranda. In de oorlog maakten de Duitsers er een Joods getto van, daarna werd het afgebroken.

 

Catriona Ward: Het laatste huis**
Spraakmakende thriller. Heel goed geschreven (voor een thriller), maar een uiterst verwarrend verhaal. Dat komt omdat de hoofdpersoon lijdt aan de psychische ziekte DIS. De verwarring is dus te begrijpen, maar het maakt het lastig het verhaal goed te volgen.

 

Fjodor Dostojevski: Misdaad en straf****
Student Raskolnikov vermoordt twee vrouwen met een bijl en wordt daarna, 1700 pagina’s lang, verteerd door angst, schuldgevoelens, zenuwen en woede. Hij is voortdurend bang dat hij wordt opgepakt, maar in woord en handeling vestigt hij alsmaar de aandacht op zichzelf. Mooi verhaal, maar enorm wijdlopig en veel herhaling van zetten.

 

Cees van Ede: Ik schrijf ons aan elkaar****
Cees gaf me op 4 juni 2024, toen ik hem interviewde over Ageeth Scherphuis, een exemplaar van zijn poëziedebuut, dat hij in 2014 maakte als eerbetoon aan zijn overleden vrouw, regisseur Maud Keus. Er zit een cd bij, waarop hij zelf de gedichten leest en met muziek omlijst.

 

Marjoleine Oppenheim-Spangenberg: Over zij en ik***
In dit van de auteur gekregen boek vertelt Marjoleine over het oorlogs- en kampverleden (Auschwitz, Bergen-Belsen) van haar moeder, Riel van Duren. Het leven van de dochter wordt daardoor sterk beïnvloed. De tweede man van Riel is Loe de Jong. In 1995 gaat Riel, op verzoek van prins Claus, met hem en zijn drie zonen terug naar Auschwitz, één van de kampen waar ze heeft gezeten. Loe gaat mee en ook Marjoleine en haar broer.

 

Rob van Essen: Ik kom hier nog op terug***
Met dit boek werd Van Essen onlangs voor de tweede keer winnaar van de Libris Literatuurprijs. Het is een merkwaardig verhaal over een groep vroegere klasgenoten, die allemaal met een tijdmachine ergens in de jaren tachtig worden gedropt. De oud-klasgenoot die over de machine beschikt, had ze individueel uitgenodigd om een fout uit hun verleden recht te zetten door middel van een tijdreis. Ze konden ook weer terug, behalve die laatste keer toen ze elkaar als groep vonden. Ze reizen naar een klooster en vormen daar een commune. Het verhaal zit op zich goed in elkaar, maar het is mijn genre niet en ik vind het zeker geen literair meesterwerk.

 

Jan Vantoortelboom: De man die haast had***
Leon ziet als klein kind hoe zijn oppas Elsie van de zoldertrap valt en lichamelijk en geestelijk gehandicapt raakt. Vanaf dat moment bezoekt hij haar elke week in het tehuis waar ze is opgenomen. Hij blijft haar zijn hele leven trouw. Zijn werk en zijn relatie met een prachtige vrouw komen op de tweede plaats.

 

Jente Posthuma: Mensen zonder uitstraling**
Niet onverdienstelijk geschreven, dit debuut, maar het vermocht me niet erg te boeien. Boek heet een roman, maar is meer een verzameling losse fragmenten. Afstandelijke vader; ziekelijke moeder en dochter die het allemaal aanziet, beleeft en becommentarieert.

 

John Fante: De broederschap van de druif***
Schrijver haast zich naar San Elmo om het huwelijk van zijn oude ouders te redden: na een huwelijksleven vol ruzie dreigt de moeder met een scheiding. Als hij arriveert is de kou alweer uit de lucht, maar moet hij met zijn vader, een steenhouwer, mee om te helpen bij zijn laatste bouwklus ergens in de bergen. Dat wordt een hilarisch avontuur vol ruzie en scheldpartijen, maar vooral alcohol.

 

Annet Mooij: Alles gaat op vroeger terug (Ischa Meijer 1943 – 1995)*****
En weer zo’n indrukwekkende biografie. Ischa leek in veel opzichten op Theo, bijvoorbeeld in hun manier van omgaan met mensen, maar, anders dan Theo, die uit een welgestelde en warme familie kwam, raakte Ischa al als jong kind beschadigd door oorlog, concentratiekampen en de giftige verhoudingen in het joodse gezin van Jaap Meijer en Lies Voet. De oorlog en de relatie met zijn vader en moeder droeg Ischa met zich mee tot zijn vroegtijdige dood, die mede werd bespoedigd door zijn tomeloze werkdrift. Fascinerend is de reeks vrouwen die in zijn leven kwamen, op wie hij grenzeloos verliefd werd en bij wie hij per omgaande introk, om ze na een jaar of wat tot op het bot te vernederen en ze te verlaten voor de volgende.

 

Jaap Cohen: De bolle Gogh*****
Uitstekende, informatieve en goed geschreven biografie. Van Gogh werd nog voor zijn 50e vermoord. Dat betekent dat alle documentatie van zijn leven nog beschikbaar is en vrijwel al zijn vrienden, vijanden en familieleden nog leven en hun herinneringen uit een vers geheugen kunnen putten. Ideaal voor de biograaf en geweldig voor zijn lezers.

 

Louis Hoeks: ‘In geouwehoer kun je niet wonen’ Het leven van Jan Schaefer***
Biografie van de bolle banketbakker, die in spijkerpak een populair en succesvol politicus werd: Tweede Kamerlid, staatssecretaris en wethouder in Amsterdam en die de stadsvernieuwing op de kaart zette.

 

Alex Verburg: De verzoening***
Het verhaal van Hank Heijn, de vrouw van de door Ferdi E. ontvoerde en vermoorde Gerrit Jan Heijn. Van haar gekregen met een lieve opdracht ten behoeve van mijn biografie van Ageeth Scherphuis.

 

Arielle Veerman: De langste adem****
Voor Joost Zwagerman moest alles wijken als het om zijn carrière en zijn succes ging. Zijn vrouw had het nakijken en nog dreigde hij haar toe verlaten. Toen zij besloot bij hem weg te gaan, raakte hij verbitterd en maakte uit rancune haar leven zuur. Zij doet in dit boek haar verbijsterende verhaal.

 

Rob van Essen: Reddend zwemmen***
Debuut uit 1996 van de latere Libris Literatuurprijs-winnaar. Tragikomisch verhaal van een jongeman die tijdens een noodstop uit de trein stapt en ongericht op pad gaat. Hij vindt werk in een jeugdherberg en maakt er een sport van om zich met een collega naar binnen te wurmen op bruiloftsfeesten om gratis te kunnen drinken. Soms geestig; soms bedoeld geestig. Work in progress, denk ik.

 

Javier Marías: Tomas Nevinson***
Berta Isla van JM vond ik een prachtige roman. Dit boek is er een vervolg op, maar kan prima op zichzelf worden gelezen. Dit laatste werk van M. (hij is kortgeleden overleden) is wel weer behept met veel te uitvoerige beschrijvingen, die niets met het vertaal te maken hebben. Dat irriteert mij.

2023

Nino Haratischwili: Het schaarse licht***
Vier hartsvriendinnen in Tbilisi raken verzeild in de chaos die ontstaat in Georgië na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en ook in hun directe omgeving ontstaan chaotische verhoudingen. Na wat incidenten verliezen ze elkaar uit het oog. Eén van de vier wordt een beroemd fotograaf, maar overlijdt jong. De drie anderen vinden elkaar terug op een expositie van het werk van hun dode vriendin. Daar moet nog een en ander worden rechtgetrokken. Die ontmoeting en de terugblikken beslaan ruim zeshonderd pagina’s. Dat blijft niet boeien. Het achtste leven was een hoogtepunt in het oeuvre van NH, waarbij deze roman bleekjes afsteekt.

 

Jutta Chorus: Alma’s dochters, vijf levens in de schaduw****
Portretten van vijf sterke, getalenteerde, creatieve vrouwen, wier levens niet of onvoldoende uit de verf kwamen vanwege hun vrouw zijn. Zo ging mr. GBJ Hilterman aan de haal met het werk van zijn vrouw, Sylvia Brandt Buijs. Hij was in naam hoofdredacteur van de Haagse Post, die onder haar leiding tot bloei kwam en de weekbladjournalistiek vernieuwde. En filmmaker en rechterhand van Fellini bij La dolce vita, Lilli Veenman, werd na haar huwelijk met regisseur Fons Rademakers op de titelrol van zijn films ‘assistente’ terwijl ze minstens zijn gelijke was bij regie en productie. Sterke, schrijnende verhalen

 

Stefan Zweig: Ongeduld****
Jonge Oostenrijkse officier bezoekt, aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog, een voorname familie en vraagt uit beleefdheid de dochter des huizes ten dans. Maar die meid is kreupel en maakt een enorme ophef. De officier komt de dag erna excuses aanbieden en blijft haar uit medelijden telkens weer bezoeken. Dat leidt tot een ingewikkelde en slepende affaire die wel slecht moet aflopen. Mooie psychologische roman.

 

John Fante: Het volle leven****
Termieten hebben de balken vernield, waardoor een man en zijn zwangere vrouw in LA door hun keukenvloer zakken. De man gaat zijn vader, voormalig metselaar, halen omdat die de vloer wellicht goedkoop kan repareren. Maar vader is een vreemde vogel die voor een hoop reuring zorgt, de wand openbreekt om een enorme open haard te maken en voor de keukenvloer moet zoonlief maar iemand anders inschakelen. Tragikomisch.

 

Annie Proulx: Schorshuiden****
Kronkelige familiekroniek van vele generaties Indiaanse bosbouwers, die te maken krijgen met kolonisten die gaandeweg hun land afpakken. Soms snelt de geschiedenis voort; dan weer blijven we lang hangen bij enkele hoofdrolspelers. De vertellingen zijn meeslepend, maar door die uitdijende families is het soms verwarrend met wiens of wier zoon, dochters of achterkleinkinderen we nu weer te maken hebben.

 

Harper Lee: Spaar de spotvogel****
Deze klassieker stond al lang op mijn lijstje. Blanke advocaat in Alabama verdedigt een ten onrechte van verkrachting beschuldigde zwarte man. Dat wordt in zijn woonplaats in Alabama niet begrepen en hij krijgt te maken met verwijten en bedreigingen. De zaak is helder: duidelijk wordt wie de werkelijke dader is, maar die jury verklaart de zwarte man toch schuldig. Hij komt later om als hij probeert te vluchten uit de gevangenis. Het verhaal wordt verteld door de twaalfjarige dochter van de advocaat.

 

Margaret Kennedy: Picknick bij maanlicht****
In deze roman uit 1950 komt een groep heel verschillende mensen bijeen in een hotel op een klif in Engeland. We maken kennis met de uiteenlopende types en hun onderlinge relaties. Het hotel staat op het punt verpletterd te worden door een vallende rots, maar dat weten de gasten niet. De vraag is wie overleeft en wie niet.

 

Kristina Sabaliauskaite: Peters keizerin (deel 2)****
Catharina I vertelt verder over haar wonderlijke leven als vrouw van tsaar Peter de Grote

 

Jens Andersen: Tove Ditlevsen, de biografie***
Vooral aan de hand van citaten uit haar gedichten en romans en haar uitspraken in de pers schetst Andersen het leven van Tove Ditlevsen. Deze vooraanstaande en productieve Deense auteur schreef openhartig over haar eigen ongelukkige leven, onder meer in de prachtige ‘Kopenhagentrilogie’ Jeugd, Kindertijd en Afhankelijkheid.

 

Ilja Leonard Pfeijffer: Alkibiades*****
Bijzondere historische roman over de Atheense politicus, veldheer en strateeg Alkibiades, die zich in een uitvoerige verantwoording over zijn daden en intenties richt tot de machthebbers in Athene. Hij streed voor Athene door ten strijde te trekken tegen aartsvijand Sparta en door te trachten Sicilië te veroveren. Door verraad en misverstanden moest hij op de vlucht en schreef zijn verantwoording in ballingschap. Hij werd vermoord in opdracht van de Atheense dictator die zijn terugkomst en invloed ten gunste van de democratie vreesde. Pfeijffer is een bijzonder stilist en maakt grote indruk met zijn geografische, historische een mythologische kennis. Ondertussen schetst hij politieke ontwikkelingen in de vijfde eeuw v. Chr. die niet toevallig doen denken aan die in de westerse wereld in onze dagen.

 

Sacha Bronwasser: Luister****
Fotografiedocent neemt leerling onder haar hoede maar heeft daarbij een verborgen agenda. Na het verlaten van de opleiding gaat het meisje als au pair werken bij een Parijs gezin. Een eerdere au pair van de familie is slachtoffer geworden van een bomaanslag in de stad. De vader van het gezin zit de au pairs geheimzinnig op de hielen. Cryptisch? Anders dan zo kan de roman niet in een paar zinnen worden samengevat. Veel later wendt de leerling van toen zich tot haar docent in een audiodocument.

 

Frits van Oostrom: De Reynaert*****
Heerlijk boek voor liefhebbers van Van den vos Reynaerde door Willem die Madoc maecte. Van Oostrom zet alle weetjes en theorieën rondom dit middeleeuwse meesterwerk op een rij en voegt er zijn eigen bevindingen en meningen aan toe. Alle aspecten komen aan de orde in dit boeiende, wetenschappelijke maar onderhoudende boek, dat ook nog eens de hele Reynaert in de Middelnederlandse tekst bevat.

 

Connie Palmen: Lucifer****
Sleutelroman over de dood (moord, zelfmoord, ongeluk?) van Marina Schapers, de partner van componist Peter Schat en goede vriendin van Yoka, die op vakantie in Griekenland van een terras veertig meter naar beneden tuimelt en op de rotsen te pletter valt. 25 jaar daarna reconstrueert Palmen de gebeurtenissen van toen door middel van gesprekken met de vrienden van Schat. In zijn werk zijn allerlei aanwijzingen te vinden over wat er gebeurd kan zijn.

 

José Saramago: De weduwe***
De nu pas in het Nederlands verschenen debuutroman van JS. Duurt lang voor het verhaal goed op gang komt en wordt dan prima leesbaar. Verse, jonge weduwe mist een man, heeft dat zelf niet in de gaten en vertoont afwijkend gedrag. Ze laat zich een paar keer door haar lust meeslepen en komt in conflict met haar dienstbode en haar eigen geweten. Opvallend hoe snel en vaak gemoedstoestanden in dit boek veranderen.

 

Kristina Sabaliauskaité: Peters keizerin (deel 1)****
Ongelooflijk verhaal van arme Litouwse boerenmeid die wordt uitgehuwelijkt aan een Zweedse dragonder, verkracht wordt door een bende Russische soldaten en dan terechtkomt bij een adjudant van de Russische tsaar Peter de Grote. Die laatste krijgt een oogje op haar en harkt haar binnen als zijn maîtresse. Uiteindelijk trouwt hij met haar, ze krijgen twaalf kinderen en zij eindigt als tsarina Catharina I. In deze roman vertelt zij op haar sterfbed haar geschiedenis.

 

Judith Koelemeijer: Etty Hillesum; het verhaal van haar leven****
Prachtige, boeiende biografie van de Joodse Etty, die weigerde onder te duiken in de Tweede Wereldoorlog omdat ze zich niet wilde distantiëren van het lot en het lijden van haar Joodse medeburgers. Ze gaat werken bij de Joodse Raad, helpt vrijwillig de gevangenen in Westerbork en wordt ten slotte naar Auschwitz afgevoerd. De biografie sluit mooi aan bij het dagboek, dat ik jaren geleden al las. Opvallend is hoe seksueel actief de jonge, intelligente Etty was en hoe belangrijk de veel oudere Julius Spier en Han Wegerif voor haar waren.

 

Lize Spit: Ik ben er niet***
Vrouw in kledingwinkel krijgt een telefoontje dat er met haar vriend iets ergs staat te gebeuren. Ze snelt naar hem toe, maar het duurt vele hoofdstukken en honderden pagina’s voor ze hem bereikt. Ondertussen lezen we wat er de afgelopen jaren is voorgevallenlen.

 

Lize Spit: De eerlijke vinder***
Boekenweekgeschenk, zeer lezenswaardige novelle over Jimmy, die flippo’s spaart en het dorp doorfietst op zoek naar vergeten muntjes in automaten en winkelwagens. Hij is bevriend met een jongen uit een in het dorp neergestreken asielzoekersgezin. Als het asielverzoek wordt afgewezen moet Jimmy meedoen met een eng plan dat ervoor moet zorgen dat het gezin toch mag blijven.

 

Maggie Shipstead: De grote cirkel*****
Aangrijpende levensgeschiedenis van Marian Graves, die als baby met haar tweelingbroer een schipbreuk overleeft, beslist vlieger wil worden en er zelfs een huwelijk met een dranksmokkelaar voor over heeft om haar doel te bereiken. Ze doet uiteindelijk een levensgevaarlijke poging een rondje wereld te vliegen en slaagt daar op een haar na in. Haar personage is gebaseerd op de Nieuw-Zeelandse pilote Jean Batten. Een beroemde Amerikaanse actrice bereidt zich voor om de rol van Marian te spelen in een speelfilm over haar leven. Marian en de actrice worden in de roman op de voet gevolgd, evenals enkele figuren in hun omgeving. Pageturner van bijna 700 pagina’s.

 

Erik Jan Harmens: Hallo muur****
Korte autobiografische fragmenten, zeer openhartig. Papa Berend kom weer regelmatig langs tot en met zijn afschuwelijke einde.

 

Erik Jan Harmens: Pauwl****
Autist in een gezinsvervangend tehuis vertelt over zijn leven. Goed getroffen, vol humor maar hartverscheurend tegelijk, mooi geschreven. Dertiger Paul (hij hoort iedereen Pauwl zeggen) heeft aangeleerd niet aan objecten te likken maar aan zijn middelste middenhandsbeentje.

 

Nico Dros: Willem die Madoc maakte****
Historische roman beschrijft het leven van Willem, zoals het geweest zou kunnen zijn. Willem is de auteur van de Nederlandse versie van Van den vos Reynaerde, in het begin van dat werk aangeduid als ‘Willem die Madocke maeckte’. Wie deze Willem was weten we niet en het werk Madoc is nooit gevonden. Nico Dros liet zijn fantasie daarop los. Mooie roman met soms uitweidingen die van mij achterwege hadden mogen blijven.

 

Erik Jan Harmens: Rigolettohof****
Prachtroman en voor mij heel herkenbaar: ik woonde in de omgeving in Alphen die Harmens beschrijft, was een collega bij Rijn en Gouwe van zijn vader Berend, die zijn gezin in de steek liet door op een dag in zijn azuurblauwe Mazda 626 de Rigolettohof uit te rijden en nooit meer terug te komen en deed boodschappen in winkelcentrum De Ridderhof dat later het decor was van een schietpartij door een psychopaat die zes mensen doodde alvorens een kogel door zijn eigen kop te jagen. Ik kwam de roman op het spoor door de foto in Rijn en Gouwe van een peuter die De walgvogel leest. Dat was indertijd mijn idee; Berend had de dreumes in huis, die zich ontwikkelde tot de schrijver Erik Jan Harmens, die de anekdote met het boek ook beschrijft in Rigolettohof.

 

Herman Koch: Het koninklijk huis**
Tegen beter weten in gekocht.Het langdradige verhaal over koning Hendrik en zijn familie boeide me geen moment. Recensies waren goed, maar voor mij is het een misser.

 

Bernhard Schlink: De kleindochter***
Mooi gegeven: man wordt verliefd op jonge vrouw in Oost-Berlijn en helpt haar ontsnappen naar het Westen. Tientallen jaren later, na haar dood, leest hij in haar aantekeningen dat ze toen een dochter heeft achtergelaten. Hij gaat op zoek, vindt de dochter en daar ontspoort het boek psychologisch helemaal. De dochter is in verkeerde kringen terechtgekomen maar er is ook nog een kleindochter. Haar probeert hij onder de invloedssfeer van haar ouders weg te halen.

2022

Tim Krabbé: Onkrijgbaarheid***
Eindelijk weer eens een echte Krabbé maar het peil van veel van zijn eerdere boeken haalt hij niet. Het is opnieuw een liefdesgeschiedenis, dit keer van Giel en Lorette, twee mensen die elkaar ontmoeten in de trein naar Gouda en ‘voor elkaar bestemd’ zijn. Ze verliezen elkaar uit het oog maar niet uit het hart, ontmoeten elkaar toch telkens weer maar elkaar krijgen doen ze niet.

 

Nelson Mandela: Brieven uit de gevangenis***
Zevenentwintig jaar zat Mandela in Zuid-Afrika gevangen vanwege zijn activiteiten tegen de apartheid. In die jaren schreef hij vele honderden brieven aan zijn vrouw Winnie, zijn kinderen, overige familieleden, vrienden en autoriteiten. Veel van die brieven kwamen nooit aan of werden drastisch gecensureerd. Hij maakte er zelf kopieën van, zodat de teksten bewaard zijn gebleven. Zij zijn gebundeld in dit 700 pagina’s tellende boek. Mandela’s brieven getuigen van intelligentie en eruditie en van enorme betrokkenheid bij het wel en wee van zijn geliefden.

 

Anjet Daanje: Het lied van ooievaar en dromedaris*****
Op het leven van de zusters Brontë geïnspireerde roman beschrijft de geschiedenis van de Engelse Eliza May Drayden, domineesdochter in een dorp in Yorkshire, midden negentiende eeuw. Nadat de ene na de andere zus is overleden en ze er nog maar één over heeft, schrijft ze onder mannelijk pseudoniem een spraakmakend boek. Ook zij sterft voortijdig en wordt begraven in het familiegraf in de kerk. Het wordt een bedevaartsoord maar als later het graf wordt geopend, is haar kist leeg. Het boek van Daanje is een verzameling fantastische verhalen, dagboekaantekeningen, fragmenten uit biografieën en brieven die allemaal te maken hebben met Eliza May en geleidelijk opschuiven in de tijd. Fascinerend. Weer een meesterwerk na De herinnerde soldaat.

 

Mieke Tillema: Ida Simons, pianiste, schrijfster, overlevende***
Mooie biografie van deze vergeten schrijfster. De enige echt voltooide roman van haar verscheen in 1959, ‘Een dwaze maagd’. In dat jaar kwamen ook De Ziener van Vestdijk uit en Het stenen bruidsbed van Mulisch, maar De maagd werd uitgeroepen tot beste roman van ’59. Het boek werd in de decennia daarna een paar keer heruitgegeven en dat leidde telkens tot lovende kritieken. Simons was een Joodse concertpianiste die geknakt uit de concentratiekampen kwam, schrijfster werd en overleed al voor haar vijftigste jaar, waarschijnlijk door zelfmoord.

 

Theo Thijssen: Het grijze kind****
Bijna honderd jaar geleden geschreven, deze roman over een wijze jongen in een welgesteld gezin die zijn hypocriete omgeving met veel humor beschouwt en becommentarieert. Geen arbeiders en armoe dit keer, maar salons, ontvangsten en dienstmeisjes. Thijssen laat gek genoeg ook van scholen en onderwijzers geen spaan heel.

 

Min Jin Lee: Patchinko***
Pageturner, deze geschiedenis van een Koreaanse familie in hun door Japan bezette land en in Japan zelf halverwege de vorige eeuw. In de introductietekst aanbevolen voor liefhebbers van ‘Het achtste leven’ van de Georgische Nino Haratischwili, maar daar haalt dit boek het lang niet bij qua verhaal en schrijfstijl.

 

Roxanne van Iperen: Het hooge nest***`
Zeer bijzonder verzetsverhaal, dat zich afspeelt in een verscholen landhuis in de Gooise bossen. De zussen Brillenslijper weten daar veel onderduikers te huisvesten en gebruiken het huis als uitvalsbasis voor hun onverschrokken verzetsactiviteiten. Ze worden gepakt maar overleven de concentratiekampen. Van Iperen kwam in het betreffende huis te wonen, stuitte op deze geschiedenis en reconstrueerde die verdienstelijk. Ik ben geen liefhebber van de geromantiseerde vorm waarin zij het verhaal stak.

 

Nicolien Mizee: De kennismaking (Faxen aan Ger)***
Mizee begint op een dag faxen te sturen met persoonlijke ontboezemingen aan een voormalig docent scenarioschrijven Ger Beukenkamp. Ze gaat daarin steeds verder, analyseert haar eigen psyche en zit hem steeds griezeliger op de huid. Ger reageert wijselijk niet. Dit toch wel unieke literaire eenrichtingsverkeer is samengebracht in enkele bundels. Om te lezen vind ik één (augustus ’94 – juli ’97) wel genoeg.

 

Pieter Waterdrinke: Tsjaikovskistraat 40***
Boeiend als PW over zichzelf en zijn eigen omgeving schrijft; minder als hij de geschiedenis van de Sovjet-Unie en Rusland behandelt. Hij goochelt alleen teveel met tijden en plaatsen, zodat de lezer in verwarring raakt.

 

Sandra Langereis: Erasmus****
Biografie van deze Rotterdamse theoloog, filosoof en schrijver. Langereis behandelt niet alleen zijn leven en werk maar geeft ook een gedetailleerd tijdsbeeld. Erasmus ‘ontsnapt’ aan een kloosterleven en reist vervolgens heel Europa rond, maakt naam als schrijver maar moet bijna zijn hele leven bedelen om een kerkelijk ambt of zoeken naar een mecenas om hem te verzekeren van een zeker inkomen. Interessant zijn zijn polemieken met Luther en zijn vriendschap met Thomas More.

 

Karel van het Reve voor gevorderden***
Paar saaie maar veelal interessante stukken van Van het Reve. Hij bouwt prachtige maar soms gecompliceerde theorieën op en zet bijvoorbeeld kritische kanttekeningen bij de evolutietheorie die hout snijden.

 

Liselotte van Leest: De zaak Marietje Kessels***
Iedereen in Tilburg kent het verhaal van Marietje, het elfjarige meisje dat in 1900 werd verkracht en vermoord in de katholieke Noordhoekkerk. Er zijn al meerdere boeken gewijd aan deze officieel nooit opgehelderde misdaad maar vrijwel zeker heeft de pastoor het gedaan. In dit boek een verslag van het doorspitten van het (in oud-Nederlands handgeschreven) politie- en rechtbankdossier.

 

Carson McCullers: Klok zonder wijzers***
Een rechter die bij de Ku Klux Klan zat tot die werd opgeheven en wil strijden voor het herinvoeren van de slavernij, een twijfelende blanke apotheker, de liberale kleinzoon van de rechter die voor rassengelijkheid is en een opgeschoten zwarte weesjongen die de kont tegen de krib gooit. Dat zijn de vier personages in deze roman over de gepolariseerde samenleving in het zuiden van Amerika in het midden van de negentiende eeuw.

 

Irene Vallejo:Papyrus*****
Bijna 600 pagina’s over boeken, lezen, bibliotheken, titels en wat je verder ook maar over het geschreven woord kunt bedenken. Fascinerend!

 

Ilja Leonard Pfeijffer: Monterosso man amour***
Boekenweekgeschenk is dit keer niet zo’n lullig tussendoortje maar een aardige novelle, waarin Carmen op middelbare leeftijd haar eerste liefde gaat zoeken in een Italiaans dorp. Door coronamaatregelen moet ze haar verblijf verlengen. Op de terugreis zit ze naast Pfeijffer in het vliegtuig.

 

Michael Ondaatje; Blindganger***
Vader is al weg en moeder reist hem achterna, zegt ze. Ze pakt een hutkoffer in en neemt afscheid van zoon en dochter, die worden achtergelaten met als verzorger een wat vreemde man, die ook nog eens andere vreemde vogels in huis haalt. De hutkoffer wordt op zolder teruggevonden dus: waar is moeder heen? Het duurt tientallen jaren voor de kinderen de echte waarheid achterhalen.

 

Anjet Daanje: De herinnerde soldaat*****
Fantastisch boek over een soldaat die zijn geheugen is kwijtgeraakt in de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog en in een gesticht wordt opgenomen. Hij wordt daar herkend door zijn vrouw die hem mee naar huis in Kortrijk neemt en moeizaam pakt hij zijn ‘vergeten’ leven met haar en zijn kinderen daar weer op. Maar er rijzen vragen en twijfels. Nieuwe namen duiken op en de soldaat gaat op onderzoek uit. Verhaal is geweldig maar ook de stijl is zeer bijzonder. En…en…en.

 

David van Reybroeck: Revolusi****
Wat Japan en Nederland allemaal hebben uitgespookt in Indonesië is bijna niet te bevatten maar wordt in dit boek prachtig gedocumenteerd. Veel feiten en interviews met ooggetuigen vertellen het hele, schokkende verhaal.

 

Jonathan Franzen: Kruispunt (Crossroads)*****
Vuistdikke roman over de zes leden van één gezin, grotendeels ook nog eens gesitueerd op de twee dagen voor Kerstmis, ergens begin jaren zeventig. Zeer knap geconstrueerd, complex en spannend verhaal. Helemaal in de traditie van De Correcties en Vrijheid.

 

Termorshuizen/Van ’t Veer: Door de ogen van Dodo Berretty***
Het leven van een vergeten fotograaf (1925 – 1980), die tot de belangrijkste Nederlandse fotojournalisten hoorde maar vooral in Frankrijk woonde en werkte. Ook persoonlijk leidde hij een bewogen leven.

 

Ron Meyer: De onmisbaren***
Een schrijver is hij bepaald niet maar hij is wel geboren en getogen in Heerlen, dat na de mijnsluiting in de afgrond gleed. Hij schetst het leven van al die mensen aan de onderkant van de samenleving en hun gezinnen, die kansarm zijn en zes jaar eerder sterven dan de beter bedeelden. Zij doen notabene het werk dat onmisbaar is voor de samenleving maar hebben het nakijken als het gaat om kansen, opleiding en ontplooiingsmogelijkheden. Wat ze wel doen is: omzien naar elkaar. Cynisch dat dat nou juist het motto is van het kabinet-Rutte 4, dat morgen aantreedt.

 

Mirjam van Hengel: Een knipperend ogenblik****
Geen gek begin van 2022, dit ‘portret van Remco Campert’. Een biografie mag het niet heten want een biografie is volgens RC ‘onmogelijk, tweeslachtig’. Maar een mooi portret is het zeker geworden, veelzijdig, intelligent geschreven, openhartig en smaakvol.

 

2021

Jeroen Brouwers: Cliënt E> Busken****
Monologue intérieur van een verwarde man in een verpleeghuis. Hij zwijgt verbeten en reageert nergens op terwijl hij alles hoort en ziet. Uit zijn opgewonden gedachtengang kan worden opgemaakt dat hij een ontwikkeld man was maar nu is hij bij vlagen de weg kwijt. Uiterst knap gedaan van Brouwers maar het kon mij toch niet echt voortdurend boeien.

 

Hans Vervoort: Zo tedere schade**
Zwak verhaal, niet erg goed geschreven en naar het einde toe steeds potsierlijker

 

Tove Ditlevsen: Kopenhagentrilogie*****
Ontdekt: de boeken Kindertijd, Jeugd en Afhankelijkheid van deze Deense auteur (1917-1976). Deze met bedrieglijke eenvoud geschreven autobiografie werd pas onlangs in het Nederlands vertaald en uitgebracht. In Denemarken behoord TD tot de grote literatoren. Haar leven werd gekenmerkt door verdriet en eenzaamheid maar de boeken zijn prachtig.

 

Karel van het Reve voor beginners***
Tja, eens moet de eerste keer zijn. Verzameling van tientallen korte stukken in diverse media. En, beviel het? Jawel, goed geschreven; interessante analyses.

 

Annejet van der Zijl: Jagtlust****
Het verhaal over de Gooise, afgedankte villa waar de jonge, mooie en alom aanbeden Fritzie ten Harmsen van der Beek in 1954 introk. Ze omringde zich in de jaren daarna met jonge, talentvolle kunstenaars, bohémiens, rijkeluiszoontjes en ‘verloofdes’ die er luierden en feestvierden dat het een aard had. Remco Campert, Gerard Reve, Cees Nooteboom, Paul de Lussanet, Peter Vos en Yoka Berretty behoorden daartoe. Het feest duurde vijftien jaar.

 

Ida Simons: Een dwaze maagd****
In 1959 werd dit romandebuut met applaus ontvangen. Niettemin raakten het boek en de auteur (die in 1960 op nog geen 50-jarige leeftijd overleed) in de vergetelheid. In 2014 werd de roman heruitgegeven en opnieuw juichend ontvangen. De tiener Gittel vertelt over de relatie met haar familieleden en met een bevriend gezin in Antwerpen. Haar observaties zijn kritisch en humoristisch.

 

Bart Lankester: Loes Hamel, model, actrice, vrijbuiter**
Tegenvallende want vlakke en oppervlakkige biografie. Over Loesje had ik graag een diepgravender levensverhaal gelezen.

 

Alfred Birney: De tolk van Java****
De kern van dit boek wordt gevormd door de waanzinnige herinneringen van ‘de Arend’, een Indische jongen die in het verzet zat tegen de Japanners die Indonesië in 1942 bezetten. Nadat die waren verdreven en Indonesië streed voor zijn onafhankelijkheid, vocht hij aan de kant van de Nederlanders voor en tijdens de politionele acties. Hij is ‘tolk’ maar verhoort en martelt krijgsgevangenen en gaat alleen of met maten overal gevechtshandelingen en wraakacties aan. Daarbij doodt hij honderden tegenstanders. Na de oorlog kwam hij, totaal verknipt, naar Nederland en stichtte een gezin. Zijn zoon Alfred bewerkte de memoires van zijn vader en vertelt daaromheen over dat gezin.

 

Maarten Biesheuvel: Verzameld werk (deel 3)***
Laatste deel met, naast de wonderlijkste verzameling verhalen,  een stripverhaal over een konijn voor Eva en enkele bijdragen van derden (Karel van het Reve en Maarten ’t Hart) over JMA.

 

Manon Uphoff: Vallen is als vliegen****
De ik-figuur en haar zusjes werden in hun jeugd door hun vader (de Minotaurus) misbruikt. Uphoff vertelt in deze roman eindelijk haar eigen verhaal. De vorm waarin ze dat doet is subliem maar niet gemakkelijk.

 

Hans Heesen & Harry Jansen: Hayward Ho! of Ethiek van de boekensneuper**
Tweede titel van de Stichting Desiderata. Een kleinere maar weer mooi verzorgde uitgave. De inhoud – hoe boekenjagers elkaar de loef afsteken – is niet veel bijzonders.

 

Yuval Noah Hariri: Homo deus****
In Sapiens beschreef Hariri de geschiedenis van de mensheid, dat was een eyeopener. In Homo deus trekt hij die lijn door naar de toekomst. De mens gaat voor God spelen en graaft daarmee waarschijnlijk zijn eigen graf.

 

Candice Carty-Williams: Queenie***
Op basis van een recensie in De Volkskrant aangeschafte maar tegenvallende roman van Candice Carty-Williams die met humor en bitterheid beschrijft hoe zij zich als zwarte vrouw in de Britse samenleving overeind moet zien te houden.

 

Hanna Bervoets: Wat wij zagen**
Kayleigh werkt als moderator bij een online platform en moet beoordelen of filmpjes door de beugel kunnen. Het gebruikelijke tussendoortje als boekenweekgeschenk.

 

Vic van de Reijt: Elsschot, Leven en werken van Alfons de Ridder***
Bekend als een van de meest vooraanstaande Vlaamse schrijvers maar in het dagelijks leven vooral de reklame- en de familieman.

 

Lala Gül: Ik ga leven***
Gül is geen literair talent maar in dit boek weet ze overtuigend en moedig te vertellen hoe verbijsterend het leven van een moderne jonge vrouw is in een orthodox islamgezin.

 

Maarten Biesheuvel: Verzameld werk (deel 2)****
Deze 750 pagina’s dundruk met nog meer plezier gelezen dan deel 1. De verhalen van Biesheuvel gaan alle kanten op. Deel 3 nog te gaan.

 

Charles Nodier: De bibliomaan*****
Schitterende eerste uitgave van de Stichting Desiderata (Ed Schilders c.s.). Het verhaal van Nodier over Théodore, die bezeten is van boeken, is kort maar het essay ‘Een bibliomaan van stand’ en de biografische schets van Nodier maken het boek compleet. De uitvoering is perfect.

 

Robert Joost Willink: Een onvoltooid leven***
‘Franz Schuberts Schmerz en de schaduw van Beethoven’ luidt de ondertitel van deze biografie, die uitvoerig de relatie tussen beide verwante componisten en Weense stadgenoten belicht die elkaar hooguit enkele keren hebben ontmoet maar naast elkaar zijn begraven. Interessant verhaal maar niet erg goed geschreven.

 

Pieter Waterdrinker: De rat van Amsterdam****
Beste roman van PW tot nu toe. Migrant Ruben uit Riga belandt in Nederland en wordt ingelijfd bij een soort Postcodeloterij, die onder het mom van liefdadigheid de organisatoren – de ratten van de samenleving – schatrijk maakt. Het is een brede vertelling: familiegeschiedenis, inburgeringsverhaal, liefdesperikelen, reisverslag. Rijk aan details, soms wel erg ongeloofwaardig maar knap geconstrueerd.

 

Yuval Noah Harari: Sapiens*****
Wat een eye-opener, dit boek over de geschiedenis van de mensheid. Hoe zijn we ontstaan, waarom leven we in een min of meer geordende samenleving van staten, religies en andere verbanden en vooral: waar zijn we naar op weg? Van een toevallige cognitieve revolutie, via een agrarische revolutie en een technische revolutie hebben we het geschopt tot een soort goden, die kunnen ingrijpen in de menselijke identiteit. Het einde van de homo sapiens nadert.

 

Maarten Biesheuvel, Verzameld werk (deel 1)***
Een bonte verzameling van 108 verhalen: autobiografisch, gefantaseerd, ontroerend, grappig, saai en nog wat varianten. Later de delen 2 en 3.

 

2020

 

Isabel Allende: Bloemblad van zee**
Ik ben geen fan van Allende. Wat deze roman voor mij interessant maakte was de geschiedenis van de Spaanse burgeroorlog en de gang van zaken in Chili voor, tijdens en na (die andere) Allende.

 

Theo Brinkel: Haagse jaren, de politieke memoires van Ruud Lubbers***
Deze memoires stammen al uit het midden van de jaren negentig maar het werd toen verstandig geacht ze niet te publiceren met het oog op gevoelige informatie over nog levende mensen. Dat gebeurt pas dit jaar, twee jaar na Lubbers’ overlijden. Drie keer wordt hij min of meer zijns ondanks geroepen tot een hoog ambt: het ministerschap,  het fractieleiderschap van het CDA (na het plotselinge vertrek van Aantjes) en als premier (na het onverwacht opstappen van Van Agt). Hij stijgt naar grote hoogten maar wordt na zijn derde kabinet afgedankt. Ook het voorzitterschap van de Europese Commissie komt buiten zijn bereik te liggen nadat ‘goede vriend’ Kohl hem laat vallen. Boeiende passages maar nergens ‘hoor’ je Lubbers zelf aan het woord.

 

Carson McCullers: Op jouw bruiloft****
Franky, F. Jasmine, Frances. De twaalfjarige juweliersdochter uit een Amerikaans stadje meet zich telkens meer volwassen namen aan. Ze hoort nergens bij, voelt zich eenzaam, zit vol ambitie en verlangens maar loopt steeds tegen een muur in haar naïeve pogingen ze te realiseren. Ze kijkt uit naar de bruiloft van haar broer want daarmee gaat alles veranderen. McCullers weet met haar melancholieke stijl de kinderlijke eenzaamheid invoelbaar te maken.

 

Philip Roth: Amerikaanse pastorale**
Ik ben fan van wijlen Philip Roth en heb veel van hem tot mijn grote genoegen gelezen maar dit boek kon me maar matig bekoren in tegenstelling tot zijn andere werk. Lieve, onschuldige dochter verandert in terrorist en verdwijnt, waarmee ze haar vaders leven verpest. Ik vond bepaalde delen erg langdradig.

 

Bart van Loo: De Bourgondiërs****
Weer een (voor mij) betrekkelijk onbekend stuk vaderlandse geschiedenis ingevuld. Bekende namen als Filips de Stoute, Jan zonder Vrees, Filips de Goede, Karel de Stoute, Filips de Schone en Johanna de Waanzinnige komen tot leven in dit standaardwerk over de hertogen van Bourgondië, die door oorlog, slimme diplomatie en huwelijken oprukten naar de lage landen en van onze streken uiteindelijk een staatkundige en politieke eenheid maakten.

 

Jan Caeyers: Beethoven***
Beethoven was wereldberoemd in Europa maar zat altijd in tijdnood en in de financiële problemen. Hij was een groot vernieuwer van de klassieke muziek en wegbereider voor de grote romantici. Hij was de oudste van drie zoons en meende altijd zijn twee broers te moeten bevaderen. Hij werd voogd over neef Karl, zoon van zijn broer Kaspar Karl en dat bezorgde hem zijn hele leven hoofdbrekens. Hij was vaak verliefd maar wist geen vrouw aan zich te binden. De ‘onsterfelijke geliefde’ was waarschijnlijk Josephine van Brunsvik maar het standsverschil belemmerde een huwelijk. Mogelijk is haar dochter Minona een kind van Beethoven. Er is weinig met zekerheid bekend en de eerste biografen hebben aan geschiedsvervalsing gedaan dus veel is speculatie.

 

Dik van der Meulen: Koning Willem III****
De langszittende Willem van de drie was degene die telkens dreigde het bijltje erbij neer te gooien. Hij was bars en wispelturig, een slechte echtgenoot en onverschillig vader. Hij zocht voortdurend ruzie met zijn ministers, haatte met name Thorbecke. Hij had er zijn leven lang moeite mee dat zijn vader de macht van de koning in zijn ogen had verkwanseld. Laatste deel van een voortreffelijke trilogie.

 

Pieter Waterdrinker: De correspondent****
Eindelijk een Waterdrinker die me goed beviel met deze verhalen uit de praktijk van een verslaggever in Rusland. Geef mij maar zijn non-fictie.

 

Jeroen van Zanten: Koning Willem II****
Slechts acht jaar regeerde Willem II. Na een jeugd in Pruisen, een studie in Oxford en een succesvolle carrière in het leger (hij vocht onder meer tegen Napoleon bij Waterloo) volgde hij in 1840 zijn vader op. Na dat lange tijd te hebben tegengehouden, accepteerde hij in 1848 een liberale grondwetswijziging. Hij overleed een jaar later in zijn geliefde Tilburg.

 

Henning Mankell: Moordenaar zonder gezicht**
Vooruit, ook maar eens een ‘Wallander’ van Mankell geprobeerd. Met enige moeite uitgelezen. De rest van de omvangrijke serie geloof ik wel.

 

Annejet van der Zijl: Leon en Juliette****
Eindelijk een boekenweekgeschenk dat meer is dan een tussendoortje. Van der Zijl kwam weer een ongelooflijke geschiedenis op het spoor. Nederlandse jongeman Leon verkast naar Charleston om daar een toekomst op te bouwen. Hij krijgt gele koorts en wordt verzorgd door een tienjarige slavin. Hij koopt haar vrij, trouwt met haar en ze krijgen vier kinderen. Dat moet allemaal onder de radar want het is in de ‘slavenhoofdstad’ van South Caroline not done om met een zwarte vrouw te verkeren. De kinderen mogen geen opleiding krijgen volgens de strenge rassenwetten. Dan verzint hij een levensgevaarlijke list om zijn gezin te laten overleven.

 

Henning Mankell: Geschiedenis van een gevallen engel***
Merkwaardig verhaal, geconstrueerd naar aanleiding van enkele historische gegevens. Jonge Zweedse vrouw strandt, op weg naar Australië, bij toeval in Zuid-Afrika, erft daar een bordeel en doet pogingen de apartheid in haar omgeving te doorbreken.

 

Jeroen Koch: Koning Willem I****
Uitstekende, onderhoudende biografie. Geeft veel inzicht in de vaderlandse geschiedenis van de 19e eeuw.

 

Mario Vargas Llosa: Voor uw liefde**
In Peru ten tijde van de Fujimori-dictatuur wordt een rijke mijningenieur afgeperst door de redacteur van een boulevardblad. De redacteur wordt vermoord en de ingenieur verdacht. Dat keert allemaal ten goede maar intussen lezen we wel hoe de boulevardpers wordt gebruikt door de machthebbers om ongewenste elementen uit de samenleving te elimineren. Politiek en seks spelen de hoofdrol in deze roman die door het oppervlakkige verhaal, de kinderlijke verteltrant en de vele herhalingen een Nobelprijswinnaar onwaardig is,

 

Jan Cremer: Jayne***
Cremer droeg zijn ‘Ik Jan Cremer’ op aan pin-upmodel Jane Mansfield. Dat leidde tot een ontmoeting tussen die twee waarna de fantasie met Cremer op hol sloeg. Zij werd op slag verliefd op hem en als haar ‘verloofde’ sleurde zij hem mee op een waanzinnige tournee door Zuid-Amerika. Cremer vertelt het met smaak en vaart. Na een paar maanden weet hij niet hoe snel hij de benen moet nemen. Eerder gepubliceerd in ‘Ik Jan Cremer 3’.

 

Marnix Krop: Wim Kok, een leven op eigen kracht (deel 1) ****
Geslaagde biografie van Wim Kok. Eerste deel beslaat zijn leven tot aan de vorming van het eerste paarse kabinet-Kok. Krop verwijst in zijn bronnen onder neer naar mijn biografie van Jaap van der Linden.

 

2019

Nino Haratischwili: De kat en de generaal***
Vier Russische militairen op missie in Tsjetsjenië verkrachten en vermoorden een jonge vrouw die ze verdenken van terrorisme. Een van de vier wordt gedwongen om mee te doen en neemt tientallen jaren later wraak met de inzet van een vrouw die sprekend lijkt op de vermoorde Tsjetsjeense. De verhaal zakt halverwege in. Na ‘Het achtste leven (voor Brilka)’ is dit een tegenvallende roman van de Georgische schrijfster.

 

Onno Blom: De jonge Rembrandt***
Veel is er niet bekend over de Leidse jaren van Rembrandt maar wat er is, is door Blom opgetekend. Daarnaast ‘veronderstelt’ en ‘vermoedt’ hij veel en probeert zo toch een min of meer volledig beeld te schetsen. De geschiedenis van Leiden komt ook uitvoerig aan bod.

 

Jet Steinz: P.S., de 150 opmerkelijkste Nederlandse brieven****
Liefdesbrieven, dreigbrieven, sollicitatiebrieven en afscheidsbrieven. Dit boek bundelt er 150 in facsimile en met de volledige tekst in hedendaags Nederlands. Grappig, schokkend en ontroerend. Een mooi cadeau van mijn goede vrienden Jan, Michiel en Peter.

 

Colson Whitehead: De jongens van Nickel***
Slimme zwarte Elwood uit Florida wordt begin jaren zestig door een ongelukkig toeval gearresteerd en naar tuchtschool Nickel gestuurd. Daar heerst een meedogenloos regiem, waarvan vooral de zwarte pupillen het slachtoffer worden. Er verdwijnen ook jongens spoorloos. Elwood weet uiteindelijk te ontsnappen met zijn vriend Turner en duikt jaren later op als verhuizer in New York. De ontknoping is verrassend.

 

Oek de Jong: Zwarte schuur***
Kunstschilder Maris worstelt met het verleden: op zijn veertiende is door zijn schuld een Zeeuws dorpsmeisje om het leven gekomen. In de roman lezen we welke impact dat heeft op Maris gedurende zijn latere leven en in zijn relaties. Echt levend en geloofwaardig wordt het niet. Oek op zijn retour.

 

Ian McEwan: Notendop****
Zwangere vrouw en haar minnaar beramen moord op haar echtgenoot. De baby in wording krijgt de hele geschiedenis mee en zorgt ervoor dat de schuldigen van de moord op zijn vader niet ontkomen. Knap geschreven.

 

Clara Schumann, Ein Künstlerinnenleben***
Een bundel essays over CS, gekocht in Leipzig op haar 200e verjaardag, 13 september 2019.

 

Javier Marias: Zo begint het slechte***
Roman over vriendschap, liefde, leugens en bedrog. Jongeman maakt van nabij mee hoe slecht een regisseur zijn vrouw behandelt en hoe zij daaronder lijdt. Het is de straf voor een misstap die zij ooit heeft begaan. Er spelen meer intriges maar het op zichzelf zeer onderhoudende verhaal wordt gehinderd door te lange en veelal overbodige uitweidingen.

 

Gerard Reve: Een eigen huis****
Verzameling van in tijdschriften verschenen verhalen en brieven van de meester aan onder meer Rudy Kousbroek en Renate Rubinstein plus zijn verdedigingsredes voor de rechtbank inzake het Ezelproces.

 

Jan van Aken: De ommegang***
In de jaren zeventig van de veertiende eeuw begint Isidorus van Rillington zijn leven als vondeling en komt in een klooster terecht. Daar krijgt hij onderricht en blijkt intelligent en leergierig te zijn. Hij zwerft daarna over de wereld en vergaart oneindig veel kennis, die hij systematisch opslaat in zijn geheugen, waarin hij graag en veelvuldig een ommegang maakt. Niet het beste boek van JvA.

 

Stephen King: De ontsnapping/De leerling***
Prima vakantielectuur. Plots zitten knap in elkaar; goed geschreven.

 

Javier Marias: De Verliefden****
Jonge vrouw bewondert elke ochtend tijdens het ontbijt in een restaurant een getrouwd stel dat zeer gehecht is aan elkaar. Op een dag wordt de man vermoord en de jonge vrouw maakt kennis met zijn weduwe en een vriend van de familie. Bij toeval hoort ze later dat de vriend de moord heeft georganiseerd, waarschijnlijk om zelf met de weduwe te kunnen trouwen. Maar dat is niet de hele en de enige waarheid. Marias stelt bij alle aspecten van het verhaal tal van filosofische vragen.

 

Martine Bijl: Rinkeldekink**
Door haar dood toch nieuwsgierig geworden naar deze bundel van verhalen over de periode na haar hersenbloeding en tijdens haar daaropvolgende depressie. Ondanks paar treffende verhaaltjes maakt het boek als geheel een warrige indruk. Bedacht tijdens het lezen dat ze mogelijk haar dood (‘nog een gevolg van de hersenbloeding’) zelf heeft bespoedigd.

 

Esther Gerritsen: De Trooster***
Lekenbroeder wordt zijns ondanks vertrouwenspersoon van een man die in het klooster op een soort retraite komt. Hij zoekt naar zijn geloof, onderzoekt de bijbel kritisch en probeert zich tevergeefs los te maken van zijn gezin. Vreemd boek, dat op de shortlist van de Libris LP stond.

 

Pieter Waterdrinker: Montagne Russe***
Bundel van verhalen, fictie en non-fictie. Die laatste zijn het beste. Maar ik ben nog steeds geen Waterdrinkerfan.

 

Bregje Hofstede: De hemel boven Parijs**
Clichématig verhaal over professor in Parijs die studente onder zijn hoede krijgt. Ze doet hem denken aan een verloren geliefde. Hofstede schrijft wel aardig maar de plot is ongeloofwaardig en gekunsteld.

 

Julia Blackburn: Wij drieën****
Julia heeft het niet getroffen met haar ouders. Vader Thomas is weliswaar dichter maar ook een professionele dronkelap en altijd onder de medicijnen. Moeder Rosalie is schilder maar seksverslaafd en jaloers. Als haar ouders gaan scheiden blijft Julia bij haar moeder maar die gaat haar steeds meer zien als rivale in liefdesverhoudingen. Julia moet haar eigen weg zien te vinden door het leven en in relaties. Moeder en dochter vinden elkaar als Rosalie al terminaal is. Geweldige autobiografische familiekroniek.

 

Peter Buwalda: Otmars zonen***
Hij schrijft natuurlijk prachtig maar het verhaal dat hij vertelt is vergezocht, ingewikkeld en het gaat nergens over. Hoofdpersoon Ludwig denkt zijn biologische vader te hebben gevonden in Shell-directeur Tromp. Een oude vriendin, journalist Isabelle, zit ook achter hem aan. Ze komen elkaar tegen in een stad in Siberië. Bijna 600 pagina’s is dit eerste deel en er volgen er nog twee.

 

Peter Middendorp: Jij bent van mij***
Schrijver verplaatst zich in de moordenaar van Marianne Vaatstra, die dertien jaar lang zijn gewone leven in gezin en op de boerderij voortzet terwijl de gebeurtenissen van die moordnacht hem nooit loslaten.

 

Murat Isik: Mijn moeders strijd****
Ontroerende geschiedenis van de uit Turkije geëmigreerde moeder van Murat Isik, die tegen de verdrukking in op karakter en wilskracht in Nederland slaagt.

 

Peter Middendorp: Vertrouwd voordelig**
De klant was koning en kwam massaal naar de Blokker in Emmen. Winkelierszoon haalt herinneringen op aan de tijd dat het Blokker nog voor de wind ging en aan andere dorpsperikelen in het Drentse stadje.

 

Jean-Paul Franssens: Rozen uit het Zuiden (H)*****
Herlezen met het oog op een artikel dat ik over Franssens in voorbereiding heb. Eerste juweeltje van rasverteller dat ik indertijd las.

 

Jan Siebelink: Jas van belofte**
Het boekenweekgeschenk. Zoals altijd een tussendoortje van de auteur. Op weg naar zijn dood in de ambulance overdenkt een schrijver zijn poging om het verdwijnen van zijn vader (die alleen zijn jas achterliet op straat) in een roman te vangen.

 

Charles Dickens: The mystery of Edwin Drood (H)****
Voor het eerst sinds de middelbare school weer gelezen, het laatste werk van Dickens dat hij onvoltooid achterliet bij zijn dood. Wat er met Edwin is gebeurd zullen we dus nooit te weten komen.

 

Remco Campert: Het satijnen hart***
Oude schilder heeft in zijn leven de kunst altijd voorrang gegeven boven de liefde. Daar wordt hij mee geconfronteerd als een vroegere vriendin overlijdt. Zij heeft hem ooit verlaten omdat ze altijd op de tweede plaats kwam. Hij stopte toen met schilderen en noemde haar sindsdien ‘een rotwijf’. Nu, twintig jaar later, slaat de twijfel toe over zijn gevoelens en zijn houding van toen.

 

Georges Simenon: De trein***
Een van de psychologisch romans, die Simenon óók schreef. Bij de inval door de Duitsers in 1940 vlucht het gezin van Marcel per trein uit het Franse dorpje in de Ardennen naar het zuiden. Onderweg raakt hij zijn zwangere vrouw en kind kwijt, ontmoet in de trein de Tsjechische Anna en komt met haar terecht in een vluchtelingenkamp. Ze krijgen een relatie. Weken later vindt Marcel zijn vrouw terug en moet hij afscheid nemen van Anna. Het gezinnetje keert terug naar huis. Het venijn van het verhaal zit in de staart.

 

Stefan Zweig: Schaaknovelle***
Tijdens een oceaanreis vindt een tweekamp plaats tussen de boerse wereldkampioen schaken en een man die maanden volstrekt geïsoleerd gevangen heeft gezeten en toen uit het hoofd duizenden spellen schaak speelde. De waanzin die hem toen bedreigde ligt weer op de loer.

 

Gezusters Brontë: Verwoeste levens. Een selectie uit de brieven****
Ze schreven veel , de zussen Charlotte, Emily en Anne. Naast gedichten en romans ook brieven. De correspondentie van met name Charlotte geeft een mooi beeld van het leven in de eerste helft van de negentiende eeuw in een afgelegen Engels dorp. De kinderen Brontë waren zeer talentvol maar broer Branwell verzoop  zijn talent in drank en kwam vroeg aan zijn eind. Ook de zussen, die hun boeken publiceerden onder een mannennaam, stierven jong.

 

Ilja Leonard Pfeijffer: Grand Hotel Europa*****
Bijna klassieke roman met grote thema’s als het verval van Europa en de doem van het toenemende toerisme. Geschreven in een ook al klassieke stijl die doet denken aan Thoman Mann. Filosofisch en humoristisch. De schrijver vestigt zich met zijn nieuwe vriendin in Venetië. Als hun romance eindigt trekt hij zich terug in Grand Hotel Europa om de teloorgang van de liefde te overdenken en te beschrijven. Het hotel en zijn bewoners blijken een metafoor voor Europa.

 

Javier Marias: Berta Isla*****
Geliefde en echtgenoot van de Spaanse Berta gaat gedwongen werken voor de Britse geheime dienst en is daardoor vaak voor langere perioden van huis. Over de aard van zijn bezigheden vertelt hij haar niets. Op een dag vertrekt hij en komt niet meer terug. De roman onderzoekt wat het voor een relatie betekent als je de ander niet kent en niet kunt doorgronden. En: bestaat dat eigenlijk wel, elkaar – ook al is de ander nog zo dichtbij – kennen. Eerste kennismaking met Marias smaakt naar meer.

2018

V.S. Naipaul: Een huis voor mijnheer Biswas****
Tragikomedie over het leven in Trinidad van Mohun Biswas (‘mijnheer’ vanaf zijn geboorte), dat in het teken staat van zijn streven naar erkenning en onafhankelijkheid, dat tot uiting moet komen in een eigen woning. Dat lukt maar niet, onder meer door de dominante schoonfamilie die hem voortdurend in de nek hijgt. Een vermakelijke dikke roman, waarmee Naipaul doorbrak als schrijver.

 

Rudie Kagie: Hopman****
In dit ‘memoir’ vertelt Kagie het verhaal van zijn jeugd. Hij werd verlaten door zijn ouders na hun scheiding en kwam terecht in een kindertehuis. Op een dag ontmoet hij een journalist – zelf wil hij ook dolgraag het vak in – die hopman is bij de verkenners en hem onder zijn hoede neemt. Er groeit een intieme en vertrouwelijke band tussen beiden, die de lezer al snel een onaangenaam gevoel bezorgt. De hopman wil de jongen een veilig thuis bieden maar dat kan alleen als hij is getrouwd, dus zoekt hij een vrouw. Dat kan niet goed gaan. Na het huwelijk trekt de pleegzoon bij ‘vader’ en ‘moeder’ in.

 

Lula Carson-McCullers: Het hart is een eenzame jager****
In 1940 verscheen de belangrijkste roman van de toen pas 23-jarige Amerikaanse. Centraal staat de doofstomme mr. Singer, bij wie mensen van uiteenlopende aard (een aan alcohol verslaafde Marxist, een negerdokter in het zeer racistische stadje, een tienermeisje dat droomt van muziek componeren) de deur platlopen omdat ze hem wijs en betrokken achten. In feite kan hij alleen maar liplezend ‘luisteren’ en knikken en heeft hij zelf heel andere besognes in zijn leven.

 

Paolo Cognetti: De acht bergen****
Pietro krijgt de liefde voor de bergen met de paplepel ingegoten. Hij sluit al op jonge leeftijd vriendschap met koeienhoeder Bruno, een jongen die geboren en getogen is in de bergen. Klein en eenvoudig maar sterk verhaal over vriendschap, onmacht en eenzaamheid.

 

Elke Geurts: Ik nog wel van jou***
Man laat weten niet meer van vrouw te houden en haar te willen verlaten. Vrouw wil er niet aan en beweegt hemel en aarde om man aan zich te blijven binden. Hij schiet ook niet op met het omzetten van woorden in daden dus de hoop blijft lang levend. Waar gebeurd allemaal. Teveel persoonlijke sores die over de lezer wordt uitgestort.

 

Willem Asman: Enter, Error, Exit***
Thriller-trilogie die Asman onder meer de Gouden Strop opleverde. Voor Nederlandse begrippen goed leesbare boeken, al blijf ik moeite houden met de kwaliteit van het genre. Inhoud is origineel maar mist logica en is welbeschouwd ook een verzameling onzin.

 

Tommy Wieringa: Joe Speedboot (H)*****
Herlezen na mijn interview met TW. Nieuwe mensen komen naar het dorp van gehandicapte Fransje, onder wie de avontuurlijke Joe Speedboot en het meisje PJ. Joe neemt Fransje mee op sleeptouw, bouwt een vliegtuig en besluit daarna dat Fransje moet gaan armworstelen. Veel humor, mooie stijl, prachtig verhaal.

 

Mensje van Keulen: Neerslag van een huwelijk, dagboek 1977 – 1979****
Meer dan veertig jaar later publiceert Van Keulen het dagboek dat voornamelijk is gewijd aan de relatieperikelen met Lon van Keulen. Hij beledigt en vernedert haar aan de lopende band, liegt over alles en houdt er een andere vrouw op na. Zij voelt zich eenzaam en misbruikt maar blijft hopen op een kentering. Na een abortus krijgt ze toch nog een kind. Van fatsoenlijk werk komt intussen niets. Een pijnlijk verslag uit de eerste hand.

 

Thomas Verbogt: Kleur van geluk***
Christa is het mooiste meisje van de klas, dat de ik-fguur op grote afstand houdt. Hij krijgt echter een geheime verhouding met haar moeder. Veel later komt hij Christa weer tegen. Die wist van de verhouding, zegt ze en vertelt de dramatische oorlogsgeschiedenis van haar moeder.

 

Thomas Verbogt: Perfecte stilte***
In deze korte roman laat de 14-jarige Valerie, vriendinnetje van hoofdpersoon David, zich van het dak vallen. Een half mensenleven later komt die gebeurtenis terug als David de inmiddels bejaarde moeder van Valerie tegen het lijf loopt. Hij blijkt te weten waarom Valerie tot haar daad kwam en worstelt met de vraag of en hoe hij haar moeder en vader daarmee moet confronteren. Niet Verbogts beste.

 

Nino Haratischwili: Het achtste leven (voor Brilka)*****
Ik denk niet dat er dit jaar nog een boek langskomt dat deze bijna 1100 pagina’s dikke familiekroniek overtreft. Nitsa vertelt de geschiedenis van haar familie gedurende de twintigste en een deel van de eenentwintigste eeuw tegen de achtergrond van de politieke ontwikkelingen in Oekraïne en de hele Sovjet-Unie van Lenin tot en met Jeltsin. Doet denken aan Honderd jaar eenzaamheid. Adembenemend, ontroerend, schokkend.

 

Wido Smeets: Goed gerei***
Kroniek over opkomst en ondergang van een meubelmakersfamilie. Een van de jongere telgen van de familie Smeets, voormalig straatmaker en thans journalist Wido, beschrijft hoe zijn grootvader een meubelfabriek begint en tot bloei brengt en hoe zijn zes zoons door ruzie, jaloezie en wanbeleid het bedrijf om zeep helpen.

 

Daniel Cole: Ragdoll**
Een thriller die na verloop van tijd spannend wordt maar na tweederde deel ten onder gaat aan onwaarschijnlijke onzin om er een eind aan te breien.

 

Felix Weber: Tot stof****
Eindelijk eens een literaire thriller die die kwalificatie verdient. Verhaal speelt kort na WO II. Oud-verzetstrijder zoekt uit wat er is gebeurd met de kleinzoon van de man bij wie hij was ondergedoken. Deze geestelijk gehandicapte jongen zat in een tehuis dat wordt gerund door broeders. Het vermoeden bestaat dat hij daar is doodgeslagen. Goed geschreven winnaar van de Gouden Strop maar niet alle puzzelstukjes passen in elkaar.

 

Jelle Brandt Corstius: As in tas***
Auteur fietst met de as van vader Hugo van Amsterdam naar de Middellandse Zee. Hij schrijft over wat hij onderweg meemaakt maar haalt ook met enige weemoed herinneringen op aan de lastige, onverschillige, onaangepaste figuur die Higo was.

 

Murat Isik: Wees onzichtbaar****
Verrassend boek van Turkse auteur, die zijn leven in de Bijlmermeer beschrijft nadat hij daar met zijn ouders, via Duitsland, is neergestreken. De hoofdstukken vertellen elk een eigen verhaaltje maar samen vormen ze een eenheid. Isik is geen groot literator maar wel een rasverteller. Librisprijs 2018.

 

Saskia de Bodt e.a.: Isaac Israels, Hollands impressionist***
Korte levensloop en bundel essays over mijn favoriete Nederlandse schilder met veel illustraties.

 

The School of Life: Grote denkers***
Korte schetsen over de belangrijkste filosofen, politieke theoretici, sociologen, architecten en kunstenaars en hun betekenis en denkbeelden

 

Onno Blom: Memoires van een biograaf***
De biograaf van Wolkers wil nog veel kwijt over het schrijfproces, anekdotes daaromheen en details die hij niet in het boek kwijt kon. Voor mij veel bekende verhalen maar goed leesbaar.

 

Mano Bouzamour: De belofte van Pisa****
Schrijver en titel zeiden me niets maar ‘De belofte’ bleek een met vaart en humor geschreven roman over een Marokkaans jochie in Amsterdam dat zijn oudere, criminele broer belooft dat hij het vwo zal afmaken. Hij belandt daardoor in het grensgebied tussen twee culturen. Zijn missie slaagt met vallen en opstaan en met heel veel perikelen, geouwehoer, kwajongensstreken en seks in de tussentijd.

 

Marieke Lucas Rijneveld: De avond is ongemak***
Aardig debuut gaat over de oudste zoon van een boerengezin die omkomt als hij in een wak schaatst. De gezinsleden verwerken dat verlies allemaal op hun eigen manier. Hoofdpersoon is zusje Jas van tien jaar die haar ouders, broer en zusje observeert en becommentarieerd. MLR heeft veel oog voor detail, bedient zich van aardige beeldspraak maar slaat soms ook de plank mis.

 

Mensje van Keulen: Schoppenvrouw***
Paula ziet in een reconstructie bij ‘Opsporing verzocht’ hoe een oude man tijdens een beroving in elkaar wordt geschopt. Hij overleeft het niet. In het signalement van de dader herkent zij haar puberdochter. Ze herinnert zich hoe ooit een kwakzalver haar heeft voorgehouden dat ze geen kinderen moest krijgen omdat dat slecht zou aflopen.

 

Griet op de Beeck: Gezien de feiten*
Op de Beeck kan er wat van maar dit boekenweekgeschenk is een niemendalletje.

 

Haruki Murakami, De moord op Commendatore, deel 2 Metaforen verschuiven***

Haruki Murakami: De moord op Commendatore, deel 1 Een Idea verschijnt***
Je hebt ze zo uit, de duizend pagina’s van de twee delen van zijn nieuwste roman. Murakami maakt vaak gebruik van onmogelijke gebeurtenissen, metafysische figuren en raadsels die nooit worden opgelost en soms komt hij daar mee weg, zoals in het fascinerende De Opwindvogelkronieken. Soms ook slaat hij de plank volledig mis. Deze roman is een mix van een onderhoudende vertelling en een verzameling complete flauwekul. Met, zoals gebruikelijk, veel herhalingen en overbodige informatie.

 

Nelleke Noordervliet: De naam van de vader***
Augusta begint een zoektocht naar haar vader, een Duitse soldaat die tijdens WO II haar moeder heeft bezwangerd en naar die Heimat is teruggekeerd. Meerdere verhaallijnen, veel personages, uitvoerige beschrijvingen. Dialogen zijn gecompliceerd, hoogdravend en staan te ver van de werkelijkheid.

 

Jean Pierre Rawie: Mijn ouders hadden één kind en een dochter***
Hij schrijft niet alleen poëzie. Deze bundel bevat korte beschouwingen en verhalen in zeer verzorgd humorvol proza.

 

Georges Simenon: De teddybeer***
Naast zijn Maigrets schreef Simenon ook een hele reeks korte, psychologische romans. Zeer lezenswaard.

 

Michael Wolff: Vuur en woede in het witte Huis van Trump****
Onthutsende feiten en heerlijke achterklap over het eerste jaar van Trump als president. Wat een idioot en wat een bende om hem heen.

 

Bob den Uyl: Er kon niets verkeerd gaan***
Jaren na zijn dood is deze keuze uit zijn werk gebundeld. De verhalen van Bob den Uyl moeten het hebben van zijn humor en zijn prachtige stijl. Wat dat betreft zijn ze in deze verzameling niet allemaal even sterk.

 

Louis Paul Boon: Eten op zijn Vlaams***
Het was me nog nooit overkomen dat ik een kookboek in één ruk uitlas. De traditionele Vlaamse pot, beschreven en genoten door een van mijn favoriete auteurs. Een heruitgave – overigens al van 2015 – van 1972.

 

Dave Boomkens: Liesbeth List*
Het eerste boek dat ik in 2018 las is weliswaar een mooie uitgave maar meteen al het slechtste van het hele jaar: de biografie is beroerd geschreven, onvolledig, niet kritisch en onlogisch opgebouwd. La List verdient beter.

2017

Joris Luyendijk: Dit kan niet waar zijn***
De verbijsterende werkelijkheid van de Londense City in kaart gebracht door een Nederlandse journalist.

 

Jan Cremer: Sirenen***
Het verhaal van de grote liefde tussen de schrijver en lieve Loesje Hamel, de jong overleden cabaretier/mannequin, aan de hand van – vooral haar – brieven. Die zijn hartverscheurend van hartstocht en vertwijfeling. Hij verzekert haar ook keer op keer van zijn liefde en toewijding maar ondertussen laat hij de zaken schandalig op hun beloop. Een verhaal vertellen kan Cremer wel.

 

Elena Ferrante: Het verhaal van het verloren kind****
Vierde en laatste deel van de Napolitaanse romans draait om het dochtertje van Lila, dat op een slechte dag zomaar verdwijnt. Vanaf dat moment krijgt Elena geen vat meer op haar. Een poging daartoe door een boek te schrijven over hun vriendschap, mislukt. Elena blijft alleen achter.

 

Frank Schaake: Ida Sipora**
Biografie van jong overleden fotograaf Ida Sipora, wier ziekte en dood door Wolkers werd gekopieerd voor Olga in Turks Fruit. Droevige geschiedenis. Frank Schaake is de halfbroer van Ida Sipora.

 

Onno Blom: Het litteken van de dood****
De biografie van Jan Wolkers telt duizend pagina’s en is uitgebreid en prettig gedetailleerd. Ook voor Wolkersvolgers staat er genoeg nieuws in. De laatste jaren komen er karig af.

 

Laurie Langenbach: Brieven, dagboeken en een geheime liefde****
Deze in Privé-domein verschenen nagelaten documenten van Langenbach, een veelzijdige vrouw met een dramatisch leven, overtuigen aanvankelijk niet. De brieven zijn niet bijzonder en de teksten in de dagboeken kabbelen gestadig voort. De brieven die ze schreef aan de verslaafde Wally Tax, de grote liefde met wie het moeilijk leven was, zijn krachtig en emotioneel. De brieven aan haar moeder in de periode van ziekte, vooral vanuit Japan, zijn vol angst, twijfel en vertwijfeling. Haar roman Geheime liefde over haar liefde voor ‘hem’ (Jan Timman) werd indertijd neergesabeld door de recensenten maar is zo gek nog niet.

 

Ilja Leonard Pfeijffer: Peachez, een romance****
Een alleenstaande hoogleraar die op het punt staat met pensioen te gaan, ontmoet in de e-mail het meisje Sarah. Ze corresponderen en ontwikkelen gaandeweg een gepassioneerde liefdesrelatie. De professor besluit zijn leven drastisch om te gooien en zijn leven met haar te delen. Als hij het vliegtuig neemt om haar aan de andere kant van de wereld te ontmoeten, vreest de lezer al het ergste. Pfeijffer schrijft overdreven retorisch proza maar toont zich in zijn knap geconstrueerde volzinnen een grootmeester in de Nederlandse taal.

 

Elena Ferrante: Wie vlucht en wie blijft****
Terwijl Elena met haar man naar Florence gaat, kinderen krijgt en haar schrijverschap en intellectuele ontplooiing op een laag pitje zet, ontwikkelt Lina zich in Napels tot activist en bestrijdt slechte arbeidsomstandigheden. De vriendinnen hebben spaarzaam contact. Nino verschijnt weer op het toneel, de man op wie Elena al vanaf haar jeugd verliefd is en die ook een relatie met Lina heeft gehad. Elena besluit haar huwelijk op te geven en met hem verder te gaan.

 

Elena Ferrante: De nieuwe achternaam****
In dit tweede deel van de Napolitaanse romans gaat vertelster Elena studeren en weet zich te ontworstelen aan het bestaan in de arme wijk. Evenzeer intelligente vriendin Lina trouwt met de kruidenier en blijft hangen in haar oude omgeving. Haar verzet uit zich in ontrouw, confrontaties met haar man en een vlucht uit het huwelijk. Ze leidt een sober en somber bestaan als alleenstaande moeder en werknemer in een worstfabriek.

 

Thomas Verbogt: Hoe alles moest beginnen****
TV flikt het weer: een ontroerende roman over de nostalgie van de verloren liefde, van wat had kunnen of misschien wel moeten zijn met alle levensvragen vandien. Thomas en Alicia zijn als kinderen jarenlang onafscheidelijk en scheppen hun eigen wereld. Na hun gedwongen scheiding blijven ze met elkaar verbonden maar er raakt ‘veel teveel wereld om hen heen’ om nog dicht bij elkaar te komen. Jammer van het gekunstelde slot van de roman met een overbodige ‘ontknoping’.

 

Colton Whitehead: De ondergrondse spoorweg****
‘De ondergrondse spoorweg’ werd de beweging van activisten genoemd die in de slaventijd mensen smokkelde van het zuiden naar het noorden van Amerika. In dit boek is letterlijk sprake van een primitief ondergronds spoorwegnetwerk dat ontsnapte slaven, zoals Cora in dit geval, helpt om aan de klopjacht van slavenjagers te ontkomen. Gruwelijke taferelen worden beschreven maar ze komen emotioneel niet echt dichtbij.

 

Geert Mak: De levens van Jan Six****
Opeenvolgende generaties Six speelden een vooraanstaande rol in het Amsterdamse bestuur. Daarnaast waren het, vaak puissant rijke, interessante en invloedrijke figuren in het maatschappelijk leven en kunstverzamelaars. Hun geschiedenissen zijn boeiend maar vooral ook de schets die Mak geeft van de tijd waarin zij leefden.

 

Alexander Müninghoff: De stamhouder*****
Je verzint het niet. Even ongelooflijke als indrukwekkende en ontroerende familiegeschiedenis. Schrijver/journalist AM is de stamhouder.

 

Stephan Enter: Grip***
Vier vroegere bergbeklimmers, drie mannen en een vrouw, organiseren een reünie. Ieder van hen heeft zo zijn eigen beeld van het verleden en kijk op de gebeurtenissen van toen, vooral in relatie tot de ene vrouw. Zowel het perspectief van waaruit ieder het verleden beleefde als de tijd hebben het zicht op de werkelijkheid beïnvloed. De ontknoping is erg geforceerd.

 

Joseph Roth: De Kapucijnercrypte****
De Oostenrijks-Hongaarse luitenant Von Trotta moet naar het front in de Eerste Wereldoorlog en wordt krijgsgevangen gemaakt door de Russen. Als hij na vijf jaar terugkeert naar Wenen bestaat zijn vaderland niet meer, is zijn oude moeder berooid en heeft zijn vrouw een lesbische relatie en is in dubieuze zaken verzeild geraakt. Von Trotta kan zijn draai niet meer vinden en vereenzaamt. Dit vervolg op De Radetskymars is geschreven in de weergaloze stijl van Roth, met humor, spot en nostalgie.

 

A.F.Th. van der Heijden: Kwaadschiks***
Het is een prestatie om één dagdeel te beschrijven in bijna 1300 pagina’s maar wat mij betreft blijft het bij een experiment. Eerste en laatste deel zijn onderhoudend; de helft er tussenin is langdradig. De ooit als ‘trilogie’ begonnen cyclus De Tandeloze Tijd is zijn charme inmiddels al lang en breed kwijt.

 

Jan Wolkers: Dagboek 1970***jw
Ontbrak nog in mijn collectie. Ontdekt en gauw ingehaald.

 

Griet op de Beeck: Vele hemels boven de zevende***
Nog een debuut. In dit boek vertellen vier familieleden en een vriend beurtelings wat er gebeurt in hun omgeving. Zij gaan ieder voor zich door een emotionele mallemolen en het familieverleden werkt tientallen jaren later nog door. De dialogen zijn niet allemaal goed getroffen en een zelfmoord komt wel erg uit de lucht vallen.

 

Lize Spit: Het smelt****
Wel heel bijzonder debuut van nog geen dertigjarige Vlaamse: een psychologische roman met een onheilspellende sfeer. Eva gaat terug naar haar geboortedorp, waar een feest wordt gegeven door oude vrienden. Ze neemt een blok ijs met zich mee. Ze neemt op een bijzondere manier wraak voor wat haar vele jaren eerder in het dorp is aangedaan en haar onherstelbaar heeft beschadigd.

 

Michel Maas: Commandant Konijn****
Oud-collega beschrijft zijn lotgevallen in de Kosovo-oorlog en de opstand in Thailand. In een spannend relaas combineert hij zijn journalistieke en literaire talenten

 

Herman Koch: Makkelijk leven**
Het begint nog redelijk veelbelovend als de zelfhulpboekenschrijver (‘Ik denk dat u mij wel kent’) zich voorstelt maar dit boekenweekgeschenk wordt toch het gebruikelijke tussendoortje als de familieperikelen zich verder ontvouwen.

 

A. F. Th. van der Heijden: De helleveeg***Veeg
Vijfde deel van De tandeloze tijd is een betrekkelijk korte roman over het familiedrama rond Tientje Poets. Deze tante van Albert Egberts overleefde als tienermeisje ternauwernood een uiterst pijnlijk voorval en raakte daardoor zo verbitterd dat ze de rest van haar leven wijdde aan het sarren en beschuldigen van haar schijnheilige familieleden. Ook haar echtgenoot maakte ze het leven zuur maar dat was wederzijds. Het aanvankelijk toch vermakelijke verhaal raakt steeds verder opgeklopt en verliest daardoor zijn charme. De dialogen raken steeds meer gekunsteld. Geen hoogtepunt uit het oeuvre van A.F.Th.

 

Elena Ferrante: De geniale vriendin****
Eerste van de (vier) Napolitaanse romans van EF, wier ware identiteit niet bekend is. Twee meisjes, Lila en vertelster Elena, groeien op in een arme wijk van Napels. Ze zijn in veel opzichten verschillend maar allebei uiterst intelligent. Elena gaat naar school en ontwikkelt zich; Lila gaat werken in de schoenwinkel van haar vader en kan daardoor niet ontsnappen aan haar milieu. Aan het einde van het boek zijn de meisjes zestien jaar en Lila trouwt met de plaatselijke kruidenier.

 

Jolande Withuis: Juliana****
Prachtige biografie van Juliana geeft een onthutsend beeld van een gemankeerde, grillige vrouw op de troon. Onbekend was haar krachtige, kordate optreden in de Canadese oorlogsjaren. Onbekend ook hoe beïnvloedbaar, naïef en afhankelijk ze daarvoor en daarna was. Mensonterend is het gebrek aan respect van Bernhard. Dat ze haar koninklijke plichten bij dat alles nooit verwaarloosde mag een wonder heten.

 

Marnix Peeters: De trapchauffeur***
Geinige novelle, waarin de laatste (vliegtuig)trapchauffeur belaagd wordt door Jehova’s Getuigen, Mireille Mathieu, dikke Turkse vrouwen met een snor en andere ‘spekfabrieken’.

 

Stefan Hertmans: Het verborgen weefsel**
Enkele magistrale werken gelezen van SH maar dit ongetwijfeld literair kunststukje is niet aan mij besteed. De in cryptische zinnen beschreven innerlijke worsteling van schrijfster Jelina wekt bij mij geen enkele emotie op als ik al begrijp wat er staat.

douschka

 

Doeschka Meijsing: En liefde in mindere mate***
Eerste deel van de dagboeken van Meijsing. Haar leven begint optimistisch en veelbelovend maar ontaardt al gauw – naast momenten van verliefdheid en geluk – in een worsteling vol wanhoop, depressie en verdriet. Benieuwd naar deel twee.

 

Tanya Yanagihara: Een klein leven*****
Aangrijpende roman over Jude, die we het grootste deel van zijn leven volgen. Hij is omringd door hartelijke vriendschap en oprechte liefde maar in zijn jeugd zodanig beschadigd – stukje bij beetje wordt zijn verleden onthuld – dat hij daar niet mee om kan gaan. ‘Het spijt me’, is de meest gebezigde zinsnede.

 

 2016

 

Griet op de Beeck: Gij nu***
Verhalen die lengte en vorm gemeen hebben en een vaak schrijnend zijn van inhoud. Niet allemaal even sterk. Geef mij maar weer een roman.

 

Hendrik Groen: Zolang er leven is***
Beetje verslavend wel, de dagboekaantekeningen van deze bejaarde. Maar na twee bundels is het wel mooi geweest.

 

Stefan Hertmans: De bekeerlinge****
In de eerste eeuw van het vorige millennium bekeerde een christenmeisje van gegoede stand uit Normandië zich voor de liefde tot het Jodendom. Dat betekende dat ze met haar minnaar moest vluchten naar een dorp in de Provence. Maar ook de rest van haar leven moet ze vluchten voor alles en iedereen. Deze roman combineert een op historische bronnen gebaseerde geromantiseerde reconstructie van haar leven en de zoektocht daarnaar van de auteur. Adembenemend verhaal.

 

Pieter Waterdrinker: Duitse bruiloft***
Deze Waterdrinker leest stukken aangenamer dan de vorige. Tragikomedie over een Duits gezin dat naar NL komt omdat de dochter gaat trouwen met een Nederlandse hotelierszoon. Dwaze verwikkelingen en een bizarre ontknoping.

 

Pieter Waterdrinker: Lenins balsem**lenin
Eerste kennismaking met deze auteur. Viel me niet mee. Onzinnig verhaal over een zoektocht naar het spul waarmee Lenins lijk wordt geconserveerd omdat het als schoonheidselixer veel geld zou opleveren. Bij vlagen wel goed verteld. Stijl niet geweldig.

 

Rosita Steenbeek: Rose***
Mooie en ontroerende geromantiseerde familiegeschiedenis. Stilistisch niet geweldig.

 

Jan Vantoortelboom: Meester Mitraillette****
Alles zit tegen in het korte leven van eenvoudige jonge dorpsonderwijzer. Verrassend mooi en meeslepend verhaal.

 

S.J. Watson: Tweede leven***
Redelijk spannende thriller valt wel veel in herhalingen

 

René Appel: Schone handen**
Thriller van eigen bodem. Goede poging maar het blijft behelpen.

 

John Jansen van Galen: De gouden jaren van het linkse levensgevoel****
Het verhaal van Vrij Nederland uit de hoogtijdagen van het linkse weekblad.

 

Gerard Reve: De avonden (H)*****
Werd weer eens tijd om te herlezen na vorig jaar de biografie van Reve te hebben gelezen.

 

Conny Palmen: Jij zegt het****
Ik ben geen Palmen-fan maar in dit boek geeft ze Ted Hughes tientallen jaren na dato op bewonderenswaardige wijze, tegen de verdrukking in, een stem over zijn verhouding met zijn vrouw Sylvia Plath, die zelfmoord pleegde in 1963. De hier en daar wat bombastische taal zij haar vergeven.

 

Hilary Mantel: De geest geven***
Veel gelouterd schrijfster van historische romans vertelt nu over haar eigen leven. Na een verwarrende maar niet ongelukkige jeugd volgt een langdurige geschiedenis van onbegrepen ziekte en ellende. Het is de basis van een uiterst succesvol schrijverschap.

 

Thomas Verbogt: Als de winter voorbij is****verbogt
Mooi geschreven melancholische roman over thema’s als verlies, verwantschap, verbondenheid. Getroffen worden door een blik of een aanraking die betekenis geeft aan je leven. Mijn ding! Jammer van enkele missers in het verhaal.

 

Willem Wilmink: Zelfportret in brieven***
Bijna vijfhonderd pagina’s brieven, vaak in dichtvorm, die Wilmink schreef naar familieleden, collega’s en zakenrelaties. In zijn jonge jaren voelde hij zich geïsoleerd in Amsterdam, ver van zijn geliefde Twente. Na de middelbare leeftijd keerde hij terug in Twente en sloot zich daar op.

 

Eleanor Catton: Al wat schittert***
Uiterst ingewikkeld misdaadverhaal dat speelt in een goudzoekersstadje in Nieuw-Zeeland en wordt verteld in steeds kortere hoofdstukken met steeds langere intro’s en astrologische verwijzingen. Het verhaal doet er minder toe dan de rol die de vele personages spelen. Catton won er op haar 28e de Man Booker Prize mee.

 

Inge Schilperoord: Muidhond****
Psychologische thriller over een net vrijgelaten pedofiel, die zich voorneemt op het rechte pad te blijven. Hij wringt zich in allerlei bochten maar wordt door zijn geaardheid steeds verder meegezogen in het moeras. Zoals de zeelt (muidhond), die hij heeft gevangen en in een aquarium houdt, steeds verder aftakelt en in de modder verzandt.

 

Annejet van der Zijl: De Amerikaanse prinses***
Vijf huwelijken, drie kinderen die jong overlijden, puissante rijkdom, groot incasseringsvermogen, invloedrijk. Het fascinerende leven van de Amerikaanse Allene Tew, koppelaarster van Juliana en Bernhard, gereconstrueerd en stijlvol beschreven. Tevens een lesje: hoe met verlies om te gaan.

 

Joseph Roth: Radetzkymars****
In een sublieme stijl geschreven, meeslepende geschiedenis van drie generaties Von Trotta in Oostenrijk-Hongarije, voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog.

 

Femke Halsema: Pluche***
Openhartige memoires van een worstelende politica en haar relaties met collega’s in Den Haag en in de fractie van Groen Links. Interessant en vlot geschreven.

 

Esther Gerritsen: Broer**
Een echt tussendoortje, dit boekenweekgeschenk. Leesbaar maar niet lang houdbaar.

 

Karl Ove Knausgård: Vrouw****
Laatste deel van ‘Mijn strijd’. Wat een levenswerk! Alleen dit deel al bijna 1100 pagina’s. Bevat als Fremdkörper een lang essay over Hitler.

 

Pieter Steinz: Made in Europe****
‘De kunst die ons continent bindt’ geeft in 104 mini-essays een overzicht van uiteenlopende kunstproducten die typisch Europees zijn. Mooi project.

 

Midas Dekkers: De Thigmofiel***
Negen biologische, filosofische en fraai geschreven essays over het verlangen naar geborgenheid

2015

 

Adriaan van Dis: Ik kom terug***
In de laatste weken van haar leven blijkt de moeder van de schrijver eindelijk bereid om te vertellen over haar leven in Nederlands Indië, waar ze altijd liever over heeft gezwegen. Hij verzorgt haar, voorzover ze dat toelaat, en zij onthult. Als tegenprestatie verwacht zij wel een pilletje van hem. Ik heb betere boeken van Van Dis gelezen.

 

Jonathan Franzen: Zuiverheid***
Deelverhalen uit deze lijvige roman zijn zeer lezenswaardig en uitermate goed geschreven maar het geheel van de plot is een ongeloofwaardige brij.

 

Toon Tellegen: Heden niet jarig***
Klein bundeltje dierenverhalen t.g.v. 100 jaar Em. Querido Uitgeverij.

 

Jan Wolkers: Vakantiestrip**
Door biograaf Onno Blom ontdekt ‘griezelverhaal’ van JW uit 1958. Onvoldragen maar aardig voor de verzamelaar, zeker met toelichting van Blom.

 

Nop Maas: Gerard Reve, Kroniek van een schuldig leven, deel 3 De late jaren*****
Geweldig slotdeel; wat een biografie!

 

James Salter: Dwars door de dagen***

Autobiografie. Fragmentarisch en associatief, zoals herinneringen komen. Daardoor niet altijd bevredigend maar wel met mooie portretten van mensen die in het leven van JS een belangrijke rol speelden.

 

Michel Faber: Het boek van wonderlijke nieuwe dingen**
Indertijd enthousiast over ‘Lelieblank, scharlakenrood’ maar deze nieuwe roman van Faber kan me niet bekoren. Het verhaal is onzinnig en ook al niet goed geschreven.

 

Karl Ove Knausgård: Schrijver****
Weer een parel in de serie ‘Mijn strijd’. Nog één deel te gaan.

 

Alex Boogers: Alleen met de Goden***
Coming of age-roman. Kansloze jongen krijgt warempel kansen en werkt zich op tot kickbokser en schrijver. Ongepolijst, rechttoe-rechtaan geschreven.

 

Nop Maas: Gerard Reve, Kroniek van een schuldig leven, deel 2 De rampjaren****
Van schrijven komt weinig, van ruziemaken des te meer, vriendjes komen en gaan en de verhuizing naar Frankrijk.

 

Nop Maas: Gerard Reve, Kroniek van een schuldig leven, deel 1 De vroege jaren****
Dijk van een biografie van Gerard Reve. Gedetailleerd, boeiend geschreven en vol anekdotes.

 

Paula Hawkins: Het meisje in de trein**
Eindelijk eens een niet te beroerd geschreven thriller, die zo kan worden verfilmd. Maar de psychologie lijkt nergens naar.

 

Karl Ove Knausgård: Nacht****
Vierde deel van ‘Mijn strijd’ speelt in het noorden van Noorwegen, waar de achttienjarige Karl Ove een jaar werkt als onderwijsassistent.  Ondertussen blikt hij terug en vooruit. Verslavende literatuur.

 

Maarten ’t Hart: Magdalena**
Niet bijzonder, dit boek dat gewijd heet te zijn aan zijn moeder maar meer een ratjetoe is aan herinneringen. Veel herhalingen, stilistisch niet geweldig.

 

Martin Bossenbroek: De Boerenoorlog***
De Zuid-Afrikaanse Boerenoorlog, boeiend en gedetailleerd verteld vanuit het perspectief van drie nauw betrokkenen, onder wie oorlogscorrespondent Winston Churchill

 

Karl Ove Knausgård: Zoon****
Derde deel van ‘Mijn strijd’ gaat over de kinderjaren van de schrijver. Zijn jeugd wordt voor een deel verpest door de voortdurende angst voor een hardvochtige, onsympathieke vader.

 

John Irving: De laatste nacht in Twisted River**
Even lijvig als zijn vorige boeken maar daarmee is alles gezegd. Irving haalt lang het niveau niet meer van zijn oudere werk.

 

Griet op de Beeck: Kom hier, dat ik u kus***
Drie korte perioden in het leven van Mona, op haar 10e, 24e en 35e jaar, laten zien hoe zij zich ontwikkelt onder invloed van haar jeugd en haar omgeving. Vooral de twee eerste delen zijn erg sterk.

 

Gustaaf Peek: Godin, held****
Met stijgende bewondering gelezen, deze meeslepend geschreven en knap geconstrueerde, zinnelijke roman. Mijn tip voor de Libris Literatuurprijs in mei.

 

August Willemsen: Bewaar deze brieven als je eigen tekeningen***aug
Dertig jaar na de ‘Braziliaanse brieven’ is nu de correspondentie van ‘Guus’ met vriendin-voor-het-leven Marian Plug uitgegeven. Minder compact, gepolijst en homogeen maar ‘naar het leven’.

 

Dimitri Verhulst: De zomer hou je ook niet tegen**
Mooie zinnen kan hij schrijven, mooie boeken trouwens ook, maar dit boekenweekgeschenk is daar geen treffend voorbeeld van.

 

Annegreet van Bergen: Gouden jaren***
In vijftig jaar tijd is de samenleving in vrijwel elk opzicht veranderd. Verbazingwekkend maar voor generatiegenoten van mij heel herkenbaar.

 

Hendrik Groen: Pogingen iets van het leven te maken***
Zeer amusant ‘geheim dagboek’ van een 83-jarige bewoner van een verzorgingshuis.

 

Nico Keuning: Angst voor de winter****
Een verknipte jeugd, talentvol en tegelijk zo gek als een deur.  Leven en werk van Jan Arends in een voorbeeldige biografie.

 

Haruki Murakami: Spoetnikliefde ***
Weer zo’n typische Murakami. Hij weet een pakkend verhaal te vertellen maar maakt er ook een rommeltje van. Thema’s: eenzaamheid, parallelle werelden.

 

Jan Arends: Keefman*****
Briljant proza, het titelverhaal van deze bundel. Soort ‘Dagboek van een gek’ (ooit gespeeld door Cor van Rijn, wie kent hem nog? Uitgelezen figuur daarvoor). Verder veel meelijwekkende mannen en dominante vrouwen.

 

Jeroen Brouwers: Het hout*****
Hij zag er slecht uit, onlangs bij VPRO Boeken, maar wat een magistrale schrijver is Brouwers nog steeds. Deze roman over het kloosterleven en het kindermisbruik in een Limburgs jongenspensionaat is van grote klasse.

2014

 

Jan Arends: Ik had een strohoed en een wandelstok****
Een bundeltje met zeven korte tot hele korte sterk autobiografische verhalen, soms onvoltooid. Meesterlijk en met humor geschreven maar onheilspellend (vertwijfeld, angstig, eenzaam) van inhoud.

 

Annie Proulx: Goed zoals het is****
Prachtige verhalen, geschreven in een schitterende stijl, over het harde bestaan in Wyoming waar Annie Proulx – één van mijn favoriete schrijvers – woont.

 

Haruki Murakami: Na de aardbeving***
Bundel verhalen, waarin allemaal indirect de aardbeving van 1995 in Kobe voorkomt. De kwaliteit van de verhalen is wisselend.

 

Esther Gerritsen: Roxy***
Roxy krijgt een schokkende mededeling. Ze lijkt daar in eerste instantie onderkoeld op te reageren maar gaandeweg raakt ze verder van slag. Goed geschreven; puike dialogen.

 

Willem Elsschot: Villa des Roses****
Elsschot lezen is altijd een feest. In dit ‘Pension Hommeles’ komen liefde, passie, verraad, wraak, vernedering, humor en zelfmoord langs. Het lijkt het leven wel.

 

F. Scott Fitzgerald: Teder is de nacht***
Veelbelovende jonge arts trouwt mooie maar labiele psychiatrische patiënt. Dat wordt zijn ondergang. Getob in rijke kringen. Boek is postuum voltooid door andere auteur. Prachtig proza maar haalt het niet bij Gatsby.

 

Yasmine Allas: Een nagelaten verhaal****
Nederland en Somalië, vroeger en nu, het loopt allemaal door elkaar in dit verhaal vol confrontaties, waarin de schrijfster met een televisieploeg haar oude vaderland bezoekt voor een documentaire. Zij zoekt wanhopig naar sporen van haar jeugd; de cameraploeg zoekt emotie. Door het boek heen loopt het ontroerende verhaal van Zeyneb, die in de liefde haar hart volgt, familie en clan trotserend.

 

Remco Campert: Hôtel du Nord***
Kleine roman over scenarioschrijver die op een dag zijn vriendin en collega’s verlaat en zich in een Frans hotel vestigt. Verhaal gaat een beetje de mist in. De oude Campert vind ik er niet in terug.

 

Joseph Roth: Vlucht zonder einde****roth
Voor het eerst in Nederlandse vertaling. Met veel ironie en humor geschreven schrijnende geschiedenis van een Oostenrijks officier die in 1916 krijgsgevangen wordt gemaakt door de Russen, ontsnapt en aan het zwerven raakt in plaats van terug te gaan naar zijn verloofde. Hij is de zin van het leven kwijt.

 

Georges Simenon: De premier****
Hij had meer in zijn mars dan Maigret, blijkt uit nieuwe uitgaven van zijn romans. De oude oud-premier volgt de politiek op de voet en denkt nog een doorslaggevende rol te kunnen spelen door ‘wat hij weet’ van een politicus. Mooi geschreven, niet gedateerd (het zou zo om Van Agt kunnen gaan).

 

James Salter: Lichtjaren****
Het leven is vluchtig en onbevredigend. Salter illustreert dat met het fragmentarische verhaal over het Amerikaanse echtpaar Nedra en Viri. Nedra stapt uit het gezin op zoek naar een meeslepender leven dat er niet is. Viri vindt een nieuwe vrouw maar niet het geluk. Ineens zijn ze oud, is alles voorbij; was dat ’t nou?

 

Oek de Jong: Pier en Ocean (deel 1 en 2)****
Omvangrijke roman schetst tijdsbeeld (1944 tot begin jaren zestig) aan de hand van drie generaties, aanvankelijk vooral verteld vanuit het perspectief van moeder Dina, daarna verschuivend naar hoofdpersoon Abel. Er zit veel Oek in Abel maar sympathiek wordt-ie niet echt.

 

Stefan Hertmans: Oorlog en terpentijn *****hert
Roman is gebaseerd op de nagelaten aantekeningen van de opa van de auteur over diens bewogen leven en zijn verschrikkelijke ervaringen als soldaat in de Eerste Wereldoorlog. Aangrijpend.

 

Haruki Murakami: 1q84 (deel 1, 2 en 3)***
Begint spannend en blijft goed leesbaar maar mislukt door een teveel aan in de roman doodlopende theorieën over sektes, parallelle werelden, metafysische gebeurtenissen en vage personages. In de Opwindvogelkronieken kwam M. daar nog wel mee weg.

 

Nescio: Verzameld proza ***
Naast de bekende werken alle nagelaten verhalen, voorstudies en fragmenten in bijna 900 pagina’s. Alleen het allerbeste werd uitgegeven: fijnzinnig.

 

Rutger Vahl: Misschien wordt ’t morgen beter ****
Cornelis Vreeswijk, de blues tussen Stockholm en IJmuiden: groots troubadour werd terecht legendarisch in Zweden maar was als mens geen groot succes. Beknopte maar goede biografie.

 

P.F. Thomése: J. Kessels in Het Bamischandaal **
Overbodig en zwak vervolg op J. Kessels, the novel. Eens maar nooit weer, P.F.!

 

Bob den Uyl: Onuitroeibare misverstanden ****
Schrijver raakt, gelukkig voor de lezer, weer in onmogelijke situaties verzeild.

 

Joël Dicker: De waarheid over de zaak Harry Quebert ***
Bestseller over bestsellerschrijver die pupil stimuleert tot het schrijven van een bestseller. Goed gecomponeerde whodunnit die bezwijkt onder schromelijke overdrijvingen, onwaarschijnlijkheden en zwakke psychologie.

 

Bob den Uyl: Het reizen vereist sterke zenuwen ***
Eerste kennismaking met deze auteur. Zeer onderhoudende droogkomische verhalen, afgewisseld door meer serieuze verhandelingen die mij minder bekoren.

 

Jan Wolkers: Dagboek 1971 **vdi9789023486411
Onderling sterk wisselend van karakter, die dagboeken. Soms heel fragmentarisch; soms verhalend. Je ziet het ook aan de omvang van de boekjes. 1971 behoort tot de bescheidener exemplaren: jaar van Rottumerplaat en van Werkkleding.

 

Tommy Wieringa: Een mooie jonge vrouw ****
Boekenweekgeschenk. Veertiger krijgt relatie met jonge vrouw en neemt een nog jongere minnares. Alles zit mee. Maar dan keren zijn kansen. Prachtig verhaal, mooie stijl.

 

Karl Ove Knausgard: Liefde ***
Deel 2 van ‘Mijn strijd’ gaat over K’s stormachtige relatie met de labiele Linda. Over strijd gesproken. Mooi maar teveel gepsychologiseer is storend.

 

Joep Dohmen en Jan Baars (red.): De kunst van het ouder worden **
Kerstcadeautje van Mediapartners; een dik boek vol (filosofische) teksten over ouderdom en dood door de eeuwen heen. Soms te ingewikkeld en niet altijd even interessant.

 

Hans Fallada: Alleen in Berlijn ****
Berlijns echtpaar begint ‘guerrilla’ tegen Hitler. Om hen heen figureren ‘kleine luiden’ die de werkelijkheid projecteren op een buurt en een familie: verzet, heldenmoed en verraad.

 

Arnon Grunberg: De man zonder ziekte ***
Architect Samarendra wordt in Irak opgepakt en mishandeld. Gevolg: als hij vrij komt, wil hij dat zijn vriendin hem vernedert. Dan naar Dubai; daar wordt het nog erger.

 

John Williams: Stoner *****
Snijdt door de ziel, dit in sublieme stijl geschreven boek over het leven in ups maar vooral downs van een boerenjongen die zich opwerkt tot universitair docent.

 

Dave Eggers: De cirkel **
Orwelliaans verhaal over de bedreigingen van social media. Alles en iedereen moet transparant en het individu heeft het nakijken. Met het idee is niks mis maar de roman overtuigt niet doordat de uitwerking op hol slaat en de stijl belabberd is.

 

Margriet de Moor: Hertog van Egypte ***
Paardenfokster Lucie krijgt een relatie met de zigeuner Joseph, die elk voorjaar op pad gaat om zijn door Europa zwervende familieleden op te zoeken. Door het boek heen de met respect beschreven geschiedenis van zijn verguisde volk.

 

Arnon Grunberg: Huid en haar ***
Wetenschapper Roland Oberstein heeft het druk maar houdt er toch een hele harem op na met alle verwikkelingen van dien. Niet Grunbergs beste maar vermakelijk is het wel.

 

Gerard Reve: Zelf Schrijver Worden ****
In 1985 hield Reve vier openbare lezingen over literatuur. De Meester is in grootse vorm als hij zijn toehoorders inwijdt in de geheimen van zijn ambacht.

 

David Vann: Legende van een zelfmoord ****
In vijf verhalen verwerkt David Vann de zelfmoord van zijn vader, gepleegd toen hij zelf nog jong was. Centraal staat het verhaal over depressieve vader en dertienjarige zoon, die op een eiland in Alaska in barre omstandigheden gaan overwinteren.

 

Tim Krabbé: Een goede dag voor de ezel ***
Mischa doodt boerenjongen die meisje pest en vlucht naar Australië, waar hij het slachtoffer van de jongen ontmoet. Vooral het begin is sterk en het toeval speelt een hoofdrol.

2013

Joost Zwagerman: De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 100 verhalen ***
Flinke klus van 737 pagina’s met als hoogtepunten: Renate Rubinstein (verrassend!), Hugo Pos, Helga Ruebsamen en L.H. Wiener.

 

Geert Mak: Reizen zonder John ***
Aanvankelijk teleurstellend want meer studeerkamerwijsheden dan the real thing. Later wordt dat bij vlagen (veel) beter. De mythe Amerika wordt en passant meedogenloos  doorgeprikt. Dat is een verdienste.

 

Jan Siebelink: Suezkade ***
Jonge leraar met traumatisch verleden raakt op gymnasium in de ban van een Marokkaanse leerling. Boeit ondanks onwaarachtige gebeurtenissen, onwaarschijnlijke relaties en gekunstelde dialogen.

 

Jan Wolkers: De perzik van onsterfelijkheid (H) ****
Oud-verzetsstrijder met zieke, alcoholische vrouw en stokoude hond dwaalt door zijn huis en door de stad op een nutteloze zoektocht naar een bromfiets. Knap en met humor geschreven monologue intérieur.

 

Naima El Bezaz: Vinexvrouwen *
Veelgeprezen. Ik vond ’t niks.

 

Het-voorseizoenDavid Pefko: Het voorseizoen ****
Dan deze (heuse!) literaire thriller. Rechercheur Steve Mellows (kaal, vet, geil en eenzaam) ontmoet Roemeense prostituee en komt daardoor in een vrije val terecht. Mooi geschreven, originele plot.

 

Jennifer Egan: Bezoek van de knokploeg ****
Fascinerend maar bijna onleesbaar: literaire wiskunde. Elk hoofdstuk is mooi maar speelt in zijn eigen tijd, heeft een ander perspectief en is anders van karakter.

 

Kees van Kooten: De verrekijker ****
Boekenweekgeschenk. Briefje uit de (oorlogs)nalatenschap van zijn vader, zet de fantasie van de schrijver op vermakelijke wijze aan het werk.

 

L.H. Wiener: De verhalen II ***
Enkele erg mooie verhalen, vooral de langere en vooral de autobiografische. Daarin doet hij waar hij goed in is: alle zijpaden inwandelen die hij tegenkomt.

 

Karl Ove Knausgård: Vader ****
De dood van zijn vader staat centraal in dit eerste deel van ‘Mijn strijd’, de reeks autobiografische fictie van K. Boeiend verhaal is soms wat te gedetailleerd en de filosofische beschouwingen zijn te uitvoerig

 

La-Superba-Ilja-Leonard-Pfeijffer

Ilja Leonard Pfeijffer: La Superba *****
Eerste kennismaking met auteur is doorslaand succes. Ode aan Genua, waarin elk pleintje en elke steeg een rol speelt, geschreven in een adembenemende stijl. Mooie verhalen ook, alleen het eind detoneert.

 

Haruki Murakami: After dark **
Leuk om in Tokio te lezen: een roman die daar speelt. Maar dat spelen valt tegen en het boek ook. Een complex van cryptische verwikkelingen, die samenhang zouden moeten vertonen maar dat komt niet erg uit de verf.

 

Tommy Wieringa: Dit zijn de namen ****
Winnaar Libris LP. Mooi geschreven roman over een barre tocht door de steppe van een samengeraapt groepje vluchtelingen. Corrupte politiechef die zich ontpopt tot jood ziet parallel met de zwerftocht van Mozes en zijn volk door de woestijn

 

Jan van Aken: De afvallige ****
In de vierde eeuw wordt het Romeinse rijk bedreigd door barbaren. Koerier Dido en enkele vrienden zwerven door onherbergzame en gevaarlijke Midden-Europese gebieden.

 

Hella S. Haasse: Het woud der verwachting ****
Voorbeeldige historische roman over Charles van Orléans. Aan het einde van de middeleeuwen verkeert Frankrijk in chaos: oorlog met Engeland, een krankzinnige koning en elkaar bevechtende hertogen. Kritiek? Charles is wel heel erg de goedheid zelve.

 

Bert Wagendorp: Ventoux ***
Over vriendschap en wielrennen. Meisje verstoort de balans in een vriendengroep en samen de Ventoux beklimmen wordt één van de jongens fataal. Dertig jaar later komen antwoorden op prangende vragen. Had van stijl en toon iets meer verwacht van BW. 

 

Loes den Hollander: Nooit alleen *
Gratis boekje in de Maand van het spannende boek. Zoals gebruikelijk een niemendalletje.

 

Jean-Paul Franssens: zijn leven, zijn werk, zijn vrienden *****
Tien jaar geleden stierf JPF en leerde ik hem eigenlijk pas kennen. Dit gedenkboek zet hem op het voetstuk waar hij hoort. 

 

Jan van Aken: Het fluwelen labyrint ***
Roman speelt zich af in de drugsscene in de jaren zeventig en tachtig in Amsterdam. Meeslepend verhaal maar de samenhang van de gebeurtenissen ontgaat me enigszins.

 

René Appel: De derde persoon **
Vrouw wordt gestalkt; nieuwe kennis staat haar bij maar blijkt de kwade genius. Plot gaat nog wel maar knullig uitgewerkt.

 

Michiel Maas: De vleugels van Lieu Hanh ****
Naast een voortreffelijk journalist is oud-collega Michel een rasschrijver. Dit reisboek verbindt Noord en Zuid, heden en verleden, droom en werkelijkheid van Vietnam. Opgedragen aan Marijke en zijn kinderen en bekroond met de Geertjan Lubberhuizenprijs.

 

Kees van Kooten: Hartstochtjes ****
Kees beschrijft een tiental passies (kunstwerken, kunstenaars, Frankrijk) in korte essays. In zijn bekende stijl met humor en ernst in verzorgd proza.

 

Erwin Mortier: Gestameld liedboek ****
Het proces van dementie krijgt de moeder in zijn greep. M beschrijft wat hij ziet, wat hij voelt en wat hij zich herinnert in korte zinnen en alinea’s. Gruwelijk, ontluisterend, ontroerend. Met de prachtigste zinnen die een wereld oproepen.

 

Elvis Peeters: Wij *
Overbodig boek over jongeren die obsessief met seks bezig zijn en afgestompt raken.

 

V.S. Naipaul: Miguel Street ***
In dit vroege werk schetst N. met veel humor en mededogen portretten van de zonderlinge figuren die de straat van zijn jeugd bevolken. Lichtvoetig proza.

 

James Salter: Alles wat is ****
We volgen redacteur Philip Bowman op zijn levenspad, vooral aan de hand van zijn ontmoetingen en relaties met vrouwen, soms in grote lijnen, soms gedetailleerd; vrijwel altijd vanuit de hoofdpersoon maar soms ook door de ogen van anderen.

 

Jutta Chorus: Beatrix dwars door alle weerstand heen ***
Persoonlijke kennissen van HM doen een boekje open maar het blijft natuurlijk allemaal uiterst ingetogen.

 

Sam Eastland: Het oog van de rode tsaar **
Goed geschreven maar het thema (oud-assistent van de laatste tsaar wordt na de revolutie       naar Siberië gestuurd maar later ingezet om de stoffelijke resten van de tsarenfamilie te zoeken alsmede hun schat) boeit me niet erg.     

 

Tom Lanoye: Gelukkige slaven ****9200000011320916
Twee naamgenoten die we op verschillende plekken en omstandigheden aantreffen blijken voor dezelfde baas te werken. Ze hebben ieder hun plannen en voornemens maar er gaat van alles mis. Geestig en vlot geschreven al gaat soms de vaart er wat uit.

 

Sjaak Ramakers: Paard en vogeltje **
Verhaaltjes die spelen in de wei waar het paard woont dat bang is in het donker en de vogel met hoogtevrees. Soms leuk bedacht, de stijl is consequent maar past niet bij Sjaak.

 

Tom Rob Smith: Kind 44 ***
Thriller die gelinkt is aan de historie van de Sovjet-Unie, rond de overgang van Stalin naar Chroetsjov. Pepert de lezer in hoe de angstcultuur in elkaar zat.

 

Michael Berg: Nacht in Parijs **
Mijn eerste e-book: thriller (Gouden Strop) over politicus die wordt vergiftigd als hij in bed wil duiken met Nederlands vrouwtje. Goed geschreven en aardig bedacht maar te vaag, te ingewikkeld, te onwaarschijnlijk, te clichématig, te dik aangezet.

 

Theodor Storm: De schimmelruiter (H) ***
Ambitieuze dijkgraaf Hauke Haien, die tot grote hoogte stijgt maar in een woedende storm ten onder gaat, samen met vrouw en kind. Stijlvolle vertelling vol geloof en bijgeloof.

 

Cherry Duyns: Dante’s trompet ****
Ontroerend verhaal over Victor, die na zijn scheiding vereenzaamt in een sombere flat met alleen een papegaai om tegen te praten. Hij denkt en spreekt in groteske zinnen en lijkt geestelijk af te glijden maar blijkt toch in staat tot emotioneel contact.

 

Walter van den Broeck: Terug naar Walden ***
Bont gezelschap komt samen in Vlaanderen, onder wie de verdwenen Steve Fossett, de parachutespringster die het valscherm van haar collega onklaar zou hebben gemaakt, een  hoer en twee Guantánamobeulen. Lezenswaardige stoofpot maar wat is het punt?

 

Joke van Leeuwen: Feest van het begin *****
Tijdens de Franse revolutie volgen we de vondelinge Catho, haar vriendin en onderwijzer zuster Berthe, de instrumentenmaker Tobias en de beul Charles. We zien de invloed van de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen op hun levens. Prachtroman (AKO LP).

 

F. Scott Fitgerald: The great Gatsby *****9780743273565_p0_v4_s260x420
Eindelijk gelezen! Miljonair Gatsby loert nog steeds op oude vlam Daisy. De verteller, Gatsby’s buurman en Daisy’s neef, slaat de gebeurtenissen, die allengs dramatische vormen aannemen, gade.

 

Harry Mulisch: Het stenen bruidsbed (H) ****
Nog altijd grootse roman over tandarts Corinth, die in WO II bommen heeft gegooid op Duitse steden en voor een congres in Dresden is. Daar ontmoet hij vertegenwoordigers van de slachtoffers en de beulen van destijds en verliest zichzelf in het puin van de stad.

 

Dimitri Verhulst: De laatkomer ***
Désiré is zijn vrouw beu, besluit zich voor te doen als dement en wordt opgenomen in Huize Winterlicht, waar hij zijn komedie moet voortzetten. Mooie stijl in sappig Vlaams.

 

David Vann: Caribou Island ****
Somber verhaal over hopeloze poging van gefrustreerd echtpaar om een hut te bouwen op een onbewoond eiland in de meest barre weersomstandigheden. Hun dochter staat aan het begin van eenzelfde relatieavontuur. Stijl is wennen; veel details en weinig interpunctie.

 

Ilja Leonard Pfeijffer: De filosofie van de Heuvel ***
Dagboekje van fietstocht naar Rome verandert allengs in meer persoonlijke beschouwingen en observaties aan de hand van de dagroutes. Niet de bestemming telt maar de weg ernaartoe. En: wil maar beter wat zij ook wil want dat gebeurt toch.

2012

Hilery Mantel: Wolf Hall ***
Omvangrijke roman over Cromwell won Man Booker Prize. Prachtig gecomponeerd en geschreven maar als je de geschiedenis niet goed kent soms moeilijk te volgen.

 

Onno Blom: Jan Wolkers, Brieven aan Olga ****
De brieven (1956/57) van Jan aan Annemarie Nauta en fragmenten uit haar brieven aan hem. Overtrof verre mijn verwachtingen. Blom praat brieven aan elkaar en vult in wat hij in recente interviews met Nauta heeft opgepikt.

 

L.H. Wiener: Shanghai Massage ****1001004011528599
Aangename kennismaking met deze schrijver, die zich, al vertellend, graag laat afleiden. Wel een verhaal maar vol met anekdotes, mijmeringen, verhandelingen en herinneringen, doorspekt met Engelse citaten en uitdrukkingen.

 

Joost Zwagerman: Gimmick ****
Beste wat ik van hem heb gelezen. Snelle vertelling over gedegenereerde kunstenaars in de jaren tachtig: speed, seks en grote bekken.

 

Margriet de Moor: Eerst grijs dan wit dan blauw ****
Prachtig debuut is door verspringen van perspectief, tijd en plaats ingewikkelde vertelling over twee vrienden en hun vrouwen die zich onderling op verschillende manieren tot elkaar verhouden. Centrale gebeurtenis: één van de vrouwen verdwijnt twee jaar.

 

Gerry van der List: Alle 42 premiers **
Aardig beknopt overzicht en prima als naslagwerk, dit cadeautje van Emil.

 

Vladimir Nabokov: Het ware leven van Sebastiaan Knight ***
Schitterend geschreven verhaal over man die biografie wil schrijven over halfbroer na diens vroege dood. Hij begint een zoektocht om zijn leven te reconstrueren en dat levert verrassende, aandoenlijke en soms humoristische scènes op.

 

Vladimir Nabokov: Gebroken schild *
Overkomt me zelden: niet uitgelezen. Kafkaiaanse roman over Krug, die wordt geconfronteerd met een enge dictatuur. Ik kon na vijftig pagina’s het zich tergend langzaam voortslepende verhaal niet meer aan.

 

Vladimir Nabokov: Lolita (H) ***
In die zin verrassend, dat mijn herinnering aan het boek toch wel erg was weggezakt. Prachtig geschreven, veel humor, explicieter dan ik me herinnerde.

 

A.F.Th. van der Heijden: De draaideur (H) ***
Prima debuut natuurlijk maar soms raakte ik de draad kwijt waar het ging om wie en vooral waar en wanneer.

 

Tom Lanoye: Heldere hemel **
Tegenvallend boekenweekgeschenk. Onbemande Sovjet-straaljager vliegt West-Europa binnen en stort neer op een huis in België. Daar woont een vrouw die net de minnares van haar man op bezoek heeft gehad en zich voorbereidt op een vechtscheiding. Zoon is thuis.

 

J.J. Voskuil: De buurman *****
Maarten Koning versus Petrus, Peer én Nicolien. Fantastisch!

 

Vladimir Nabokov: Pnin **
Bij vlagen goed te doen maar over het algemeen te traag en te langdradig. Vroeg me af waar het nou eigenlijk om ging bij deze naar de VS geëmigreerde Russische professor.

 

Chad Harbach: De kunst van het veldspel ****
Veelgeprezen debuutroman, die zich afspeelt op een college in Wisconsin. Naast honkbal gaat het maar om een vijftal figuren. Alle emoties komen langs. Doet denken aan Irving.

 

Cor Jaring: Je bent die je bent (H) **
Portret van Jaring van Stephan Vanfleteren in de Volkskrant was aanleiding om dit boek nog eens af te stoffen. Beroerd geschreven soort schelmenroman uit de jaren zestig.

 

Jan Wolkers: Gifsla (H) **
Veel gezemel over vogelnestjes, engelsedropverslaving, zuipen en het verleden in deze roman over de drie laatste dagen van een schrijver op z’n retour. Ook Wolkers volop op z’n retour, al wordt het in de tweede helft beter.

 

David Mitchell: Dertien ***
In dertien opzichzelfstaande hoofdstukken beschrijft Mitchell dertien dagen/scènes uit het leven van een dertienjarige jongen die stottert en gepest wordt op school. Soms snel en amusant, soms ook wat langdradig.

 

Paulien Cornelisse: Taal is zeg maar echt mijn ding **
Kroniek over verkeerd en overbodig taalgebruik. Met humor opgeschreven maar verder niet meer dan een cadeauboekje.

 

Simone van der Vlugt: De ooggetuige *
Geschenk in de Week van het spannende boek. Maar spannend wil het niet worden. En  nogal kasteelromannerig geschreven.

 

Vladimir Nabokov: Bleek vuur **
Eerst dacht ik een hilarische roman te lezen; later vroeg ik me vertwijfeld af wat ik eigenlijk aan het lezen was. Gelukkig meldt Wikipedia dat de literatuurcritici er ook nog niet uit zijn.

 

Wim Hazeu: Van een liefde die vriendschap bleef ****publication-355
Correspondentie van Slauerhoff en Heleen Hille Ris Lambers. Het dilemma van S. herken ik maar hij maakte consequent andere keuzes. Opmerkelijk1: ondanks heftige gevoelens zijn de brieven terughoudend. Opmerkelijk2: de brieven wemelen van de taalfouten.

 

George Orwell: 1984 (H) ****
Blijft spannend en actueel, al is het boek al even oud als ik (of zou ik ook…?). Gewaagd trouwens, voor die tijd, om redelijk expliciet te schrijven over seks.

 

Wim Hazeu: Slauerhoff, een biografie ****
Mooie, gedetailleerde biografie van een dichter die ik van naam en een paar gedichten goed ken maar van wiens leven ik nooit goed kennis had genomen. Helemaal ingehaald.

 

Gustave Flaubert: Madame Bovary (H) *****
Hoewel meer dan 150 jaar oud, uiterst moderne roman over de mondaine vrouw die het plattelandsleven ontvlucht en tevergeefs de grote liefde najaagt. Ze wordt zelf het grootste slachtoffer van haar overspel. Stilistisch onovertroffen, vol humor en mooie personages.

 

Marijke A. Deege: Chavah **
‘Voor Manuela, een bijzondere ontmoeting, 8-7-2012’, schreef Marijke als opdracht voorin deze novelle. Ze vertelt niet onverdienstelijk over die andere bijzondere ontmoeting die zij ooit had met een Joodse vrouw, afkomstig uit Kiev.

 

Marja Vuijsje: Ons kamp ****
Meeslepende geschiedenis van de familie Vuijsje voor, in en na WO II. Vooral vader Nathan, die Auschwitz overleefde omdat hij zo mooi trombone kon spelen, maakt indruk.

 

Gerard Reve: De ondergang van de familie Boslowits/Werther Nieland (H) ***
Mooi om deze vroege Reves te herlezen.

 

Denis Diderot: De non (H) **Hoe slecht kan het een jonge novice gaan? Voor Suzanne gaat het van kwaad tot erger en nog erger. En als de tijden lijken te keren, blijkt moeder overste uit te zijn op een lesbische verhouding. Een voor de 18e eeuw openhartige aanval op het kloosterleven.

 

Patrick DeWitt: De gebroeders Sisters ***
De beruchte Charlie en Eli Sisters reizen van Oregon naar California om een goudzoeker ‘om te leggen’. Onderweg beleven ze allerlei avonturen maar belangrijkste thema is de verhouding tussen de gevoelige ik (Eli) en zijn niets ontziende oudere broer.

 

Jelle Brandt Corstius: Universele reisgids voor moeilijke landen **
Met humor geschreven tips voor reizigers en toeristen. Nieuws zat er voor mij weinig in.

 

Jan van Aken: De valse dageraad ****
In deze (schelmen)roman beschrijft monnik Hroswith zijn leven. Hij beleeft waanzinnige avonturen in Europa en Azië rond de eerste millenniumwisseling. Uiterst serieus allemaal maar bloed, drank, seks en rock & roll maken er een vermakelijke geschiedenis van.

 

Philip Roth: Vernedering **** 1001004010215132
Nieuwe zwarte aflevering in het oeuvre van Roth. Gevierd acteur raakt artistieke vermogens kwijt en geestelijk aan lager wal. Hij lijkt een herkansing te krijgen door lesbische jeugdvriendin.

 

L.H. Wiener: De verering van Quirina T. ***
Oudere leraar bezoekt bejaarde moeder van vroegere vriendin. Verhaal wordt duizend keer onderbroken door flashbacks en filosofische verhandelingen. Te versnipperd en minder boeiend dan Shanghai Massage, al heeft dit werk meer pretenties.

 

Joseph Heller: Catch 22 ***
Legendarische roman over een Amerikaanse luchtmachteenheid in Italië. Sterk geschreven en origineel cynisch ratjetoe aan belevenissen, soms humoristisch, soms hilarisch, vaak onzinnig. Weergave van de gemoedstoestand van militairen in oorlog?

 

Hans Vervoort: Het bedrijf/Opwinding ***
Als Het Bureau maar dan over De Weekbladpers en Vrij Nederland. Moet even op gang komen maar dan zeer lezenswaardig en herkenbaar, ook vanwege de omgeving waarin het speelt. De hij-vorm wringt omdat de schrijver zo overduidelijk ‘ik’ is.

 

Hans Vervoort: Het bedrijf/Betere tijden ***
Ook deel II herkenbaar vanwege personen en locaties. Lekker leesvoer.

 

Hans Vervoort: Het bedrijf/Confrontatie ***
The final cut. Idem dito met een sterretje.

 

A.F.Th van der Heijden: Tonio ***
Veelgeprezen requiemroman is prima leesbaar maar Adri haalt er wat mij betreft teveel bij, zet het hier en daar nogal aan en valt regelmatig in herhalingen. Het verhaal ontroerde me nergens. Spannend is wel de reconstructie van de laatste levensdagen van Tonio.

 

Miguel Bulnes: Het bloed in onze aderen ****
Historische roman, politieke roman, thriller. Alles ineen, deze pil van de Spaans/Neder- landse schrijver. Het verhaal met al zijn verwikkelingen wordt in fragmenten verteld.

2011

 

Jonathan Franzen: De correcties ****
Knap geconstrueerd verhaal over bejaard echtpaar met drie kinderen, van wie bij toerbeurt de geschiedenis wordt verteld. Soms adembenemende dialogen; soms helaas wat langdradig.

 

David van Reybrouck: Congo ****
Ontstellende geschiedenis van een gebied dat kolonie werd, daarna een dictatuur en ten slotte een verscheurd land. Terecht bekroond meesterstuk van Vlaamse auteur.

 

Tim Krabbé: Vertraging ****
Krabbé is toch echt de meester van de korte roman. In Vertraging besluit de hoofdpersoon een vliegtuigvertraging in Sydney te gebruiken om een jeugdliefde op te zoeken. De gebeurtenissen daarna zijn een aaneenschakeling van verrassende wendingen.

 

Paul Auster: Man in het duister **
Man wordt wakker in Amerika in oorlog en moet iemand vermoorden in wiens hoofd dit oorlogsverhaal bedacht is – maar dit verhaal wordt weer bedacht door oude man tijdens sla- peloze nacht en dat blijkt de te vermoorde man. Niet geweldig geschreven, slechte dialogen.

 

Philip Roth: Exit geest ***
Schrijver Zuckerman keert na lange tijd van eenzaam bestaan terug naar New York. De stad en het leven krijgen hem nog één keer te pakken. Roth blijft boeien, al vond ik dit z’n minste.

 

Ian McEwan: Zaterdag ***
Ambivalent over dit boek. Minutieuze beschrijving van een gewone dag in het leven van neurochirurg Perowne, die gaandeweg toch niet zo gewoon blijkt te zijn. Mooi geschreven maar niet opwindend.

 

Kader Abdolah: De kraai ***
Ode aan de Nederlandse literatuur en het verhaal over de wijze waarop Kader – door gebrek aan geld voor een andere bestemming – in Nederland terecht kwam. Sympathieke geste van een man die, hoe je verder ook over hem denkt, daar wel iets mee heeft gedaan!

 

Peter Buwalda: Bonita Avenue *****1001004008488133
Spannend verhaal over rector Sigerius, die zijn leven keurig op orde heeft. Als stiefdochterlief rare dingen gaat doen en de reeds ontspoorde zoon hem ook nog eens lastig komt vallen, gaat het in duizelingwekkende vaart bergafwaarts.

 

J.D. Salinger: Franny and Zooey ***
Kort verhaal (Franny) en novelle (Zooey), samen gepubliceerd in 1961, bestaan eigenlijk uit monologen van en dialogen tussen de enkele personages. Details van mensen en omstandigheden worden nauwkeurig beschreven, waardoor het filmisch wordt.

 

Louis Paul Boon: Het Geuzenboek (H) ****
Indrukwekkend om weer te lezen, al viel het laatste deel van de meer dan zevenhonderd pagina’s me zwaar. Ik lees de ongepolijste stijl van LPB graag.

 

Lee Child: Jachtveld **
Wel een lezenswaardige thriller maar had toch wat beters verwacht.

 

Lee Child: Niets te verliezen *
Als ik deze als eerste had gelezen, was ik niet eens aan de tweede begonnen. Vergezocht, onduidelijk, te breed uitgesponnen. Spannend? Ook niet.

 

David Mitchell: Wolkenatlas ****
Een literair project, kun je dit fenomeen wel noemen. Eén roman, bestaande uit zes verhalen die half worden verteld en later in omgekeerde volgorde afgemaakt. Verschillende genres, verschillende stijlen, verschillende structuur maar allemaal met elkaar verbonden.

 

Haruki Murakami: Ten zuiden van de grens ***
Spannend als een thriller, deze liefdesgeschiedenis. Maar waar een thrillerauteur de vragen die hij oproept uiteindelijk beantwoordt, schept M. alleen maar vergezochte raadsels waarvan hij er niet één oplost. Storend zijn herhalingen en onwaarschijnlijkheden.

 

Yves Petri: De maagd Marino ***
De man die zich door een homoseksuele vriend liet castreren doet achteraf via die vriend zijn verhaal. Zeer intelligent proza in een sublieme stijl. Bij vlagen heel boeiend; op andere momenten té overdreven intellectueel.

 

Haruki Murakami: Norwegian Wood ****
Weer zo’n droevige liefdesgeschiedenis. Meeslepend. En minder ‘foutjes’ dan in ‘De grens’ maar ze zijn er nog wel. Ik vraag me ook af of in het preutse Japan van de jaren zestig zo veel en openlijk over seks werd gesproken en of die zo uitbundig in het wild werd bedreven.

 

Herman Koch: Zomerhuis met zwembad *****
Humoristisch en goed geschreven verhaal over een huisarts die in de klauwen verzeild raakt van een opgeblazen beroemde acteur met een vrouwtje dat hij wel ziet zitten. Maar als zijn dochtertje de dupe wordt van de vrijgevochten sfeer in en rond het vakantiehuis, neemt hij op medische wijze wraak. Beter dan Het diner.

 

Haruki Murakami: De Opwindvogelkronieken *****1001004005398543
Vreemde gebeurtenissen en ontmoetingen zetten het leven van Toru Okada in korte tijd helemaal op z’n kop. Poes weg, vrouw weg, helderziende zusters, een filosofische tiener en een uitnodigende put zijn nog maar het begin van de roetsjbaan van bijna negenhonderd pagina’s vol belevenissen, verhalen, dromen, geschiedenissen en krantenknipsels.

 

Remco Campert: Het leven is vurrukkelijk (H) ****
Verhaal en stijl zijn typisch voor de jaren zestig maar dit debuut van RC blijft prima leesbaar door zijn fraaie zinnen en humor.

 

Adriaan Jaeggi: Held van beroep ****
Veelvuldig met Holden Caulfield vergeleken: Sam Fittipaldi in dit verslag van zijn bestaan op vijftienjarige leeftijd. Bitterzoet, las ik ergens, en dat klopt wel.

 

Bill Bryson: Een kleine geschiedenis van bijna alles ****
Van het heelal tot aan de kleinste microbe. Fascinerend en duizelingwekkend; uiterst interessant maar ook bedreigend. De grote en de kleine wereld zijn oneindig complex, we weten nog helemaal niks en dat de mensheid bestaat is een onvoorstelbaar toeval.

 

Haruki Murakami: De jacht op het verloren schaap *
Fantasieën en metafysische elementen zijn prima maar je kunt het ook overdrijven. Enorme verzameling onzin, waarmee M. zichzelf diskwalificeert. Ook qua stijl vliegt hij uit de bocht.

 

Haruki Murakami: Dans, dans, dans ***
Min of meer een vervolg op het schaap maar van een geheel andere orde. Spannend boek over een man die geconfronteerd wordt met vreemde gebeurtenissen en ontmoetingen. Zoals gewoonlijk wordt er uiteindelijk niets uitgelegd maar het leest als een trein.

 

Wilfried de Jong: De man en zijn fiets **
Wielerverhalen boeien me op zich wel maar de meeste stukken waren niet echt aan mij besteed.

 

Ismail Kadare: Het ongeluk ***
Poging de jarenlange ambivalente verhouding te reconstrueren van een Albanees stel, dat in een taxi verongelukt. Wat zag de chauffeur in zijn binnenspiegel op de achterbank gebeuren waardoor hij de macht over het stuur verloor? Sfeer en thematiek doen denken aan Kundera en Saramago.

 

Julian Barnes: Alsof het voorbij is **
Luid geprezen en (Man Booker) prijswinnend boek dat mij wel boeide maar dat ik nauwelijks begreep. De spanning en de verwachting die worden opgebouwd, worden niet waargemaakt.

 

Dimitri Verhulst: Mevrouw Verona daalt de heuvel af ****
Zij laat een cello maken uit het hout van de boom waaraan haar geliefde zich heeft verhangen. Prachtig bedachte en subtiel uitgewerkte kleine liefdesgeschiedenis.

 

P.F. Thomése: De weldoener ****
Componist en koorleider vindt meisje dat zelfmoordpoging heeft gedaan en begint een liefdesgeschiedenis met haar, die nogal eenzijdig uitpakt maar hij kan niet op zijn schreden terugkeren. Een verteller houdt ons minutieus op de hoogte van zijn (waan)denkbeelden.

 

Rascha Peper: Vossenblond ***
Spannend verteld verhaal over man die verslingerd raakt aan jongere escortgirl. Hij zit vol vragen en vermoedens over wat er met haar aan de hand is maar krijgt geen antwoorden. Ze verdwijnt uit zijn leven met achterlating van haar hond. Een literair hoogstandje is het niet.

 

Orhan Pamuk: Het museum van de onschuld ****
Onverwacht originele liefdesgeschiedenis. Kemal krijgt Füsun, toch weer niet, toch weer wel en uiteindelijk toch niet. Kemal knokt tien jaar om haar terug te winnen op de meest hardnekkige manier uit de literatuurgeschiedenis.

 

Truman Capote: Breakfast at Tiffany’s ***
Bovenbuurvrouw Holly Golightly krijgt vreemde vogels over de vloer en gebruikt de mensen in haar omgeving op een even achteloze als onweerstaanbare wijze. Je zou zo maar verliefd op haar worden. Maar wie of wat is ze eigenlijk?

2010

Philip Roth: Portnoy’s klacht ****
De 33-jarige Alexander doet bij de psychiater verslag van zijn leven tot nu toe. Als jood en behept met een seksuele obsessie wordt dat een onderhoudende en bij wijlen hilarische monoloog.

 

Philip Roth: Alleman *****
Indrukwekkend, prachtig geschreven verhaal over aftakelende man die een paar zegeningen telt maar voornamelijk fouten, teleurstellingen en tekortkomingen.

 

Philip Roth: Patrimonium ****
Roth beschrijft het laatste levensjaar van zijn vader, die trekken vertoont van de oude man in Alleman. Ook weer erg mooi.

 

Dimitri Verhulst: Godverdomse dagen op een godverdomse bol ****1001004006173849
Zit godverdoms knap in elkaar, deze korte geschiedenis der mensheid. We (‘t) hebben (heeft) er een klerezooi van gemaakt, wil Verhulst bijtend en grimlachend maar zeggen.

 

P.F. Thomése: Vladiwostok! ***
Om en om geschreven vanuit het perspectief van een mannetjesmaker en een coming man in de politiek. Het is allemaal buitenkant waar ze zich mee bezighouden behalve de sores waarmee ze zelf propvol zitten. Aangenaam grof.

 

P.F. Thomése: Schaduwkind ***
Reeks filosofische en vaak intense bespiegelingen rond de dood van een baby.

 

Erwin Mortier: Avonden op het Landgoed. Op reis met Gerard Reve ****
Mortier en zijn man waren in 1997 een week te gast bij Reve op zijn Geheime Buiten bij Dieulefit. Het relaas van een enorm getob en geworstel met de obsessies, angsten en begeerten van de aan lager wal geraakte schrijver.

 

Philippe Claudel: De wereld zonder kinderen **
Volgens de flaptekst een ‘ontroerende en poëtische verhalenbundel voor kinderen en volwassenen’. Vermocht mij te ontroeren noch te boeien.

 

Kate Chopin: De ontnuchtering ***
Boeiende Amerikaanse naturalistische roman in Couperusachtige sfeer over vrouw die zich door verliefdheid en begeerte losmaakt van conventies maar het onderspit delft.

 

José Saramago: Land der zienden **
Mensen stemmen massaal blanco en de regering grijpt vrijwel meteen hard in na deze ‘terroristische daad’. Pas in het tweede deel wordt duidelijk dat het een vervolg betreft op Het land der blinden en dan wordt het ook minder saai. Alles bij elkaar redelijk overbodig.

 

Willem Melchior: Het lichaam bestaat niet ****
Verrassende bundel van romans, novellen en verhalen. Onderhoudend verteld en in een prachtige stijl geschreven. Het boeide me zeer, al staat de thematiek (homo-erotiek, narcisme, masochisme, tepelfetisjisme) op zich mijlenver van me af.

 

Joost Zwagerman: Duel ***
Boekenweekgeschenk. Museumdirecteur lijkt te slagen in een slimme poging om de ontvreemding en het namaken van een kunstwerk te verdoezelen. Maar hij werkt zich alsnog in de nesten. Aardig bedacht; aardig geschreven.

 

Paul Auster: Onzichtbaar ***1001004006866135
Geslaagde kennismaking met het werk van Auster. Ingenieuze raamvertelling met mensen die niet zijn wat ze lijken en gebeurtenissen die wel of niet hebben plaatsgevonden, is nu eens echt een ‘literaire thriller’.

 

Adam Zamoyski: Chopin ***
Ik bleek de oude (Engelstalige) versie al te bezitten van deze nieuw uitgebrachte biografie, die zeker de moeite waard is om te lezen maar voor mij weinig nieuws bevat.

 

Herman Koch: Red ons, Maria Montanelli ***
Ongeveer zoals Holden Caulfield dat deed, vertelt scholier over de zwakbegaafde jongen in de klas, die hij graag eens op zijn bek zou timmeren maar dat komt er niet meer van. Goed hoor.

 

Jan Blokker & Zns. Het vooroudergevoel ***
Hoogtepunten uit de vaderlandse geschiedenis, beschreven aan de hand van de schoolplaten van J.H. Isings. Met zevenmijlslaarzen door de tijd maar toch zit er ‘verhaal’ in de reeks gebeurtenissen. Een opfriscursus.

 

Paul Auster: Orakelnacht ***
Ik had zo mijn bedenkingen in het begin (valt tegen na Onzichtbaar; slechte vertaling) maar toch in één ruk uitgelezen. Labyrint van verhalen zodat je nooit weet wat je nu eigenlijk aan het lezen bent. Ondergronds museum van telefoonboeken!

 

J.D. Salinger: De vanger in het koren (H) ***
Eerder dit jaar overleed S. Daarom nogmaals deze mooie roman, die ik eigenlijk onvertaald had moeten lezen. Deze vertaling is in elk geval duidelijk onder de maat.

 

Paolo Giordano: De eenzaamheid van de priemgetallen ***
Beetje vreemde liefdesgeschiedenis die geen liefdesgeschiedenis wordt. Dat zal dan de eenzaamheid van de gemankeerde hoofdpersonen wel zijn. Boeit toch wel maar waarom dit nou de millionseller moet zijn…

 

Anthony E. Zuiker: Level26 **
Na alle slechteriken uit de misdaadlectuur is hier dan de allerallerslechtste. De schrijver zet alle sluisdeuren open en snapt niet dat de kwaliteit zit in het kleine.

 

Charles den Tex: Onmacht *
In alle opzichten een tussendoortje, dit gratis boekje in de Maand van het Spannende Boek.

 

Nescio: De Uitvreter, Titiaantje, Dichtertje en Mene Tekel *****
Eerste kennismaking (schande!) met het werk van Nescio. Honderd jaar oud maar zo sprankelend en met veel humor geschreven dat het nog uiterst genietbaar en vaak herkenbaar is.

 

Paul Auster: